@article { author = {نورسیده, علی‌اکبر}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {Abdel Rahman Shokry,optimism,pessimism,Arabic contem}, title_fa = {بررسی تحلیلی و توصیفی آراء نقدی «عبدالرّحمن شکری»}, abstract_fa = {پس از حملة ناپلئون به مصر و به دنبال آن تأثیرات متعدّدی که در حوزة سیاسی و اجتماعی بر سرزمین‌های عربی و بویژه مصر داشت، جلوه‌های تازه‌ای در حوزة ادبیّات ظهور کرد. در پی ارسال هیئت‌های مختلف به کشورهای اروپایی و مطالعة آثار نقدی و ادبی ادبایی چون گوته و وردزورث و بایرون، نگاه تازه‌ای به نقد ادبی در میان ادبای نوگرای عرب چون عبدالرّحمن شکری رواج یافت. شکری سه سال را در انگلستان به بررسی شعر و نقد اروپایی پرداخت و آشنایی اش با کتاب الذخیرة الأدبیه به بارور شدن ذخیرة نقدی و تغییر دیدگاه نقدی سنّتی اش کمک زیادی کرد. او را از طلایه داران نقد ادبی می‌دانند ولی آنگونه که سزاوارش است هنر نقّادی اش به تصویر کشیده نشده است. او از نخستین کسانی بود که به وحدت بنیان در شعر و تصرّف در قافیه دعوت کرد. وی به وحدت ساختاری شعر فرا خواند و نظرات ارزشمندی در مورد زبان شعر داد و در استفاده از زبان روزمرّه در شعر نظراتی را ارائه داشت. شکری به عنوان ناقد معاصر و با ذوق و شاعر دارای فرهنگ وسیع به بررسی شعرای قدیم عرب پرداخت. او شاعری درون ‌اندیش است و این ویژگی‌ را به عنوان راهی برای تأمّل در ذات و فرو رفتن در عمق نفس بشری در پیش گرفته بود. در این جستار در پی آنیم گوشه‌ای از توانمندی‌های نقدی شکری را به روش تحلیلی توصیفی به نمایش بگذاریم و جایگاه او در نقد جدید نشان دهیم.}, keywords_fa = {نقد ادبی,شعرمعاصر عربی,عبدالرّحمن شکری,مدرسه دیوان}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98201.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98201_0acf701c1b6b995534d2a6cfd708642a.pdf} } @article { author = {فیض الله زاده, عبدالعلی and رضایی, ابو الفضل and زندکریمی, شیرزاد}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {Nature,images,altitude,Roudaki,Ebne Roumi}, title_fa = {بررسی تطبیقی جایگاه طبیعت در اشعار «منوچهری دامغانی» و «ابن رومی»}, abstract_fa = {طبیعت همواره عنصر اصلی و جدایی ناپذیر و خاستگاه دیرینه در مجال شعر و ادب بوده و نقش بسزایی در تحریک عواطف انسانی داشته است. به همین خاطر، بسیار مورد عنایت شاعران و ادیبان واقع شده است و بسیار اندک است که شعری زیبا جلوه نماید و بهره ای چندان از طبیعت نداشته باشد. با تحلیل و دقّت نظر در دیوان این دو شاعر جلیل القدر، وجوه مشترک و متفاوت بسیاری در زمینة وصف طبیعت دیده می‌شود. این مقاله بر آن است که طبیعت توصیف شده در اشعار این دو شاعر را تبیین و تحلیل کند؛ همچنانکه سعی در تبیین موفّقیّت این دو شاعر پر آوازه، با الهام از طبیعت دارد. «منوچهری دامغانی» از جمله مشاهیر شعرای فارسی زبان، در توصیف و نقّاشی طبیعت، شاعری چیره دست می‌باشد که طبیعت را رساتر و محسوس‌تر از آن نقّاشی می کند. در سیر قافلة شعر وادبیّات عربی به شاعری نام آشنا، «ابن رومی» بر می-خوریم که طبیعت را روح و طراوت تازه ای بخشید که گویا این طبیعت مجسّم در اشعار وی، با خواننده، سرّ درون می گوید. با خواندن اشعار منوچهری، همواره طرب و نشاط خاصّ روح وی، به خواننده منتقل می‌شود. امّا ابن رومی به خاطر مصیبت های بسیاری که با آن مواجه بوده، اشعار حاوی یأس و تشاؤم خاص را به خواننده منتقل می کند.}, keywords_fa = {طبیعت,تصویر شعری,رودکی,ابن رومی}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98202.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98202_840117509e5f39a6a907e6abc85de0e0.pdf} } @article { author = {عبداللهی, حسن and ایزانلو, امید}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {Naguib Mahfouz,Sociological critique,Ziqaq Al-Midaq}, title_fa = {تحلیل جامعه‌شناختی رمان «زقاق المدق» از نجیب محفوظ}, abstract_fa = {اثر ادبی همواره محصول و مولود حیات و محیط اجتماعی است. «رمان» به عنوان نوع غالب معاصر، ویژة جامعة بورژوازی و قهرمان نقش‌آفرین آن یک فرد عادی و غالباً از طبقة متوسّط است. رمان، بسیار دقیق‌تر از هر قالب ادبی دیگر می تواند مسألة واقعیّت را مطرح سازد و نجیب محفوظ به عنوان یک رمان-نویس برجسته، با نگارش رمان‌های اجتماعی، سعی در بیان واقعیّت های اجتماعی جامعة مصر داشته است. رمان «زقاق المدق» محصول همین دوره است. محفوظ کوچه را نمادی از جامعة سنّتی مصر در نظر گرفته است، با شخصیّت‌هایی که هر کدام نماد یک طبقة اجتماعی هستند. در این اثر، سنّت در تقابل با مدرنیته قرار دارد و نویسنده به تشریح پیامدهای ترک سنّت و روی‌آوردن به مدرنیته می‌پردازد. فاسد شدن زنان، فقر اقتصادی و فرهنگی و جهل سیاسی از عمده‌ترین مضامینی است که می‌توان در بررسی متن این اثر به آن اشاره نمود.}, keywords_fa = {تحلیل جامعه‌شناختی,رمان زقاق المدق,نجیب محفوظ}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98203.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98203_59ce49bc3f425b20ac310cd79d2096fb.pdf} } @article { author = {رجبی, فرهاد and موسویان نژاد, خسرو}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {Woman,Gohar,Zohre,Chobak,Mahfoz,deprivation,society}, title_fa = {تحلیل شخصیّت زن در دو رمان سنگ صبور و میرامار با تکیه بر شخصیّت «گوهر و زهره»}, abstract_fa = {مسائل مربوط به زن، به عنوان یکی از اصلی ترین مسائل انسانی در ادبیّات معاصر جایگاه خاصّی را به خود اختصاص می دهد. در این باره، صادق چوبک و نجیب محفوظ که از پردغدغه ترین نویسندگان زبان فارسی و عربی می باشند، موشکافی و اهتمام وافر خود را در دو رمان سنگ صبور و میرامار به تصویر می کشند. گوهرو زهره، نمایندگان زن ایرانی و مصری، دو شخصیّتی هستند که نویسندگان می کوشند جایگاه و کارکرد زن جامعة خویش را در قالب آنها ترسیم کنند. نگرش در کارکرد دو شخصیّت، حکایت از انسان هایی دارد که محروم از هر حقوق انسانی، گاهی تا حدّ یک ابزار، نزول می یابند. آنها مجبورند به دلیل زن بودن، هر شرایطی را که اطرافیان نادان و گاهی مغرض بر آنها تحمیل می کنند، متحمّل شوند و فرصتی برای دفاع و ابراز عقیده نداشته باشند. چنین ناکامی و ناتوانی در دو رمان، چه در اجتماع حاکم و چه در ساختار متن، دوشادوش هم حرکت کرده، تصویری بدیع از هماهنگی دو حیطه را فراروی مخاطبان قرار می دهند.}, keywords_fa = {زن,گوهر,زهره,چوبک,محفوظ,سنگ صبور,میرامار}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98204.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98204_bcde3657765744d36ffe9f8927513c2e.pdf} } @article { author = {انصاری, نرگس}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {Arabic Poetry,Contemporary Poetry,Poetic imagery,Abul Ghasem Shabi,Theme}, title_fa = {بررسی و نقد مضمون در تصویرهای شعری ابو القاسم شابی}, abstract_fa = {تصویر شعری، بخش جدایی ناپذیر هنر شعری است. شاعر با کمک تصویرگری تلاش می‌کند تا موضوعات را در قالبی محسوس و گویا به خواننده منتقل کند واحساسات و عواطفش را برای او روشن و شفّاف بیان کند. بررسی تصاویر شعری هر شاعری نمایانگر هنر او در خلق و آفرینش مفاهیم جدید، نمایاندن امور معنوی و انتزاعی در پوششی نو و جاری کردن روح حیات در امور بی جان است. هر چه تصاویر هماهنگ‌تر، قوی‌ترو رساتر باشد، شعر نیز به تبع آن دارای انسجام و قدرت بیشتری خواهد بود. شاعران رمانتیک، بیش از دیگر مکتب‌های ادبی در اشعار خود از تصویرهای شعری بهره گرفته اند، تصویر برجستة آن را در شعر شابی، یکی از نمایندگان جریان رمانتیک عربی، می‌یابیم. ناقدان، تصویرپردازی شعری را از دو جهت شکل و مضمون مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند. امّا مقالة حاضر تلاش دارد پس از مباحث مقدّماتی از مفهوم تصویر و ویژگی آن در شعر معاصرعربی، تصویرهای شعری شابی را از نظر مضمون غالب تصویرهایش مورد بررسی قرار دهد تا بدین وسیله به دیدگاه شاعر در این خصوص دست یافته و نشان دهد شاعرچگونه با تصویر پردازی توانسته مفاهیم و احساسات خود را به خوانندة خویش منتقل سازد. بررسی اشعار شابی حاکی از آن است که موضوعاتی چون: مرگ، عشق، حزن و اندوه، جامعه، مردم و... در مضامین شعری وی نمود بارزی دارد و کاملاً متناسب با مکتب شعری اوست. از طرفی دیگر، یکی از نکات قابل توجّه در بررسی تصویرپردازی شعری شابی نشان می‌دهد طبیعت و عناصر برگرفته از آن، عنصر مهم و اساسی در اغلب تصویرهای وی می‌باشد.}, keywords_fa = {شعر عربی,شعر معاصر,تصویرشعری,مضمون,ابو القاسم شابی}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98205.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98205_fdb0ba4929e3de8a1c236509aa0acad2.pdf} } @article { author = {اصغری, جواد and قاسمی اصل, زینب}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {Vladimir prop,one thousand and one nights,story function}, title_fa = {بررسی حرکت‌های داستانی در هزار و یک شب با تکیه بر الگوی ریخت‌شناسی « ولادیمیر پراپ»}, abstract_fa = {این پژوهش ضمن بررسی اجمالی مکتب فرمالیسم و دیدگاه‌های نظریه پردازان آن درباره اصول تحلیل متن، الگوی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ را که هم اکنون زیربنای اصلی بسیاری از الگوهای تحلیل ساختاری، ریخت شناسی و روایت شناسی را تشکیل می‌دهد، تشریح می‌نماید. الگوی پراپ بر « کارکرد » یا عمل شخصیتی استوار است واجزای یک داستان با توجه به کارکرد هر شخصیت و حوزه عمل او مشخص می‌گردد. پس از تبیین الگوی پراپ و تعریف حرکت در داستان و نحوه ترکیب آنها از دیدگاه او، نمونه‌هایی از حکایت‌های هزار و یک شب موردبررسی قرار گرفته و نمودارهای مربوط به ساختار متن و حرکت‌های داستان ترسیم شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که الگوی پراپ بر افسانه‌های هزار و یک شب قابل انطباق بوده و داستان‌های هزار و یک شب از انواع مختلف روشهای ترکیب حرکت‌های داستانی بهره منداست.}, keywords_fa = {پراپ,هزار و یک شب,کارکرد داستانی}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98206.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98206_38094c51e73cb19469affac6e3d2874b.pdf} } @article { author = {ابویسانی, حسین and کاری, فاطمه}, title = {}, journal = {Arabic Literature Bulletin}, volume = {2}, number = {2}, pages = {-}, year = {2013}, publisher = {Shahid Beheshti University}, issn = {2588-6835}, eissn = {2588-7491}, doi = {}, abstract = {}, keywords = {feminism,rights of women,Mohammad Hosein Heikal,Zeinab}, title_fa = {تحلیل رمان "زینب" بر اساس نقد فمینیستی}, abstract_fa = {فمینیسم، جنبشی سازمان یافته برای دفاع از حقوق زنان است که ریشه‌های آن به دوره‌های روشنگری اروپا و بیداری آن از خواب قرون وسطی می‌رسد. این جنبش در سراسر تاریخ طولانی خود، خواهان براندازی نظام مرد سالار و از بین بردن سیطرة تبعیض جنسی بوده است. فمینیسم به طور رسمی فعالیت خود را از اواخر قرن هیجدهم میلادی آغاز نمود و از آن پس نیز دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر نهاد. سه موج مشهور این نهضت، از مهمترین فعالیت‌های آن به شمار می‌رود که "حفظ حقّ رأی برای زنان" و "تأکید بر تفاوت ها و نابرابری‌های نژادی و اقتصادی" از جمله برجسته ترین اهداف آن محسوب می‌شوند. پس از جنبش فمینیسم، نقد فمینیستی نیز در پی انعکاس صدای زنان و تجربیات ایشان در ادبیات برآمد و از نیمة دوم قرن بیستم، فعالیت‌های خود را آغاز نمود. این نقد در تاریخچة خود، آثار برجستة نویسندگان مشهوری را تجربه نمود که ویرجینیا وولف و سیمون دوبوار از جملة آنانند. دفاع از مطالبة حقوق زنان، به مرزهای جغرافیایی خاصّی محصور نشد و مناطق مختلفی از جمله کشورهای عربی را نیز در بر گرفت. در میان سرزمین‌های عربی، مصر نقش متمایزی را ایفا نمود و سه مرحلة بومی از نهضت فمینیسم را تجربه کرد. محمّد حسین هیکل، نویسندة برجستة مصری ، از جمله کسانی بود که در مرحلة سوم از نهضت یاد شده و تحت تأثیر جنبش آزادی زنان، دست به قلم برد و آثار برجسته ای از خود به جای نهاد. هیکل با اثر مشهور خود "زینب"، اندیشة فمینیسم را در پسِ تمامی صحنه‌های این رمان به نمایش گذارد و به عقیدة برخی، افکار پدر نهضت آزادی زنان را بازگو نمود. مقالة حاضر در پی آن است تا ضمن نشان دادن جلوه‌های فمینیستی رمان زینب، به تحلیل و بررسی آنها نیز مبادرت ورزد.}, keywords_fa = {فمینیسم,حقوق زنان,محمّد حسین هیکل,زینب}, url = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98207.html}, eprint = {https://jalc.sbu.ac.ir/article_98207_aa083031a9ea3afae2083aa750215e3f.pdf} }