ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی کتاب البلاغة والتطبیق (مؤلفان: احمد مطلوب، کامل حسن البصیر)
کتاب البلاغة والتطبیق اثری است با محوریت بلاغت عربی. تألیف این اثر تلاشی است به منظور آشناسازی دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی با اصول و قواعد کلاسیک بلاغت نزد عرب.نویسندگان این کتاب تنها بررسی اصول بلاغت عربی را که همواره در کتب بلاغی مورد اشاره قرار گرفته است، کافی ندانسته و سعی بر آن دارند که با اتخاذ رویکردی تحلیلی ـ تطبیقی، علاوه بر بررسی مجدد اصول بلاغت و گاه تلاش برای بازنگری در آن، شیوه صحیح تطبیق این اصول بر متون نظم و نثر را به دانشجویان آموزش دهند و بدین منظور پس از ارائه مطالب سنتی بلاغت عربی و بازآموزی آن، با آوردن نمونههایی از شعر و نثر عربی تحت عنوان تطبیقات، یادگیری این اصول توسط دانشجویان را محک میزنند.این مقاله تلاش دارد با بررسی دقیق این اثر، در رویکردی بیطرفانه و با رعایت اصول منطقی نقد علمی، میزان پایبندی نویسندگان این اثر را به معیارهای علمی نگارش کتاب و استفاده از ابزارهای آن برای تحقق اهداف آموزشی بررسی و ارزیابی کرده، میزان برخورداری این کتاب را از ویژگیهای یک اثر فنی و تخصصی مشخص کند.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98266_82e9f2a02afa09d00b55f84e0c9f2afa.pdf
2017-08-23
11
36
بلاغت عربی
احمد مطلوب
کامل حسن البصیر
البلاغة والتطبیق
سیدمحمدرضا
ابنالرسول
ibnorrasool@yahoo.com
1
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
مرضیه
قربانخانی
marziehghorbankhani@yahoo.com
2
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
الجارم، علی، و مصطفی أمین، د. ت، البلاغة الواضحة البیان ـ المعانی ـ البدیع، قاهرة: دار المعارف.
1
ضیف، شوقی، 1965، البلاغة تطور وتاریخ، چ 9، قاهرة: دار المعارف.
2
القزوینی، الخطیب، 2008، الإیضاح فی علوم البلاغة، تحقیق: غرید الشیخ محمد و إیمان الشیخ محمد، بیروت ـ لبنان: دار الکتاب العربی.
3
المراغی، أحمد مصطفی، 1993، علوم البلاغة (البیان والمعانی والبدیع)، چ 3، بیروت ـ لبنان: دار الکتب العلمیة.
4
مطلوب، احمد و کامل حسن البصیر، 2011، البلاغة والتطبیق، چ 3، بیروت ـ لبنان: مطابع بیروت الحدیثة.
5
الهاشمی، احمد، 1999، جواهر البلاغة فی المعانی والبیان والبدیع، ضبط: یوسف الصمیلی، بیروت: مکتبة العصریة.
6
پایگاه دانشگاه بصره: http://uobasrah.edu
7
پایگاه دانشگاه بغداد: coeduw.uobaghdad.edu.iq
8
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی انتقادی کتاب اسالیب المعانی فی القرآن الکریم
کتاب أسالیب المعانی حلقه ایی کوچک اما ارزشمند از مجموعه کتاب هایی است که در دانش بلاغت به سلک تحریر درآمده است، نویسنده کتاب کوشیده است با تجزیه و تحلیل آیات قرآن بر مبنای دانش معانی دریچه تازه ایی را در برابر پویندگان و جویندگان علوم قرآنی از یک سو و دانش بلاغت از سوی دیگربگشاید. این پژوهش در صدد پاسخ دادن به سوالات زیر است: نقاط قوت و ضعف کتاب اسالیب المعانی فی القرآن الکریم چیست؟ و چقدر نویسنده در تحلیل مسائل علم معانی در اثر خودش موفق بوده است؟ نگارنده در نهایت به این نتیجه رسیده است که وجود دقت و موشکافی نویسنده در تجزیه و تحلیل آیات قران و بهره جستن از نظریات بزرگان دانش بلاغت و استفاده از منابع فراوان و ارایه یک منبع جدید اسلامی در برابر دیگر آثار که معمولا به مثال های تکراری و گسسته از اشعار شاعران تکیه می زنند، کاستی هایی در اعراب گذاری و رعایت نکردن ارجاعات و استناد به نظر دانشمندان بدون ذکر منبع و برخی اشتباهات علمی و تایپی وجود دارد که اصلاح آن ضروری می نماید. گفتنی است روش بررسی حاضر نقدی– تحلیلی است.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98272_21b4771cac25a583093dd2a243f1895c.pdf
2017-08-23
37
56
سید جعفر سید باقر حسینی
بلاغت
بررسی و تحلیل اسالیب المعانی
علی
پیرانی شال
pirani@khu.ac.ir
1
دانشگاه خوارزمی تهران
LEAD_AUTHOR
فهرست منابع
1
-قرآن کریم
2
-ابن عاشور،محمد الطاهر«شارح،معلّق» دیواان بشاربن برد(2008م)الطبعة الأولی،لبنان-دارالسلام
3
-ابن هشام الانصاری،جمال الدین مغنی اللبیب(1367ه ش)چاپ سوم،قم،ناشر کتاب فروشی بنی هاشمی
4
-احمد قاسم،محمد و دیب،محی الدّین(2003م)علوم البلاغة(البدیع و البیان و المعانی)،الطبعة الأولی،طرابلس-لبنان،الموسسة الحدیثة للکتاب
5
- البستانی،فُوادافرام(لا تا)المجانی الحدیثة،ج1،بیروت-لبنان،المطبعة الکاتولیکیة
6
-التفتازانی،سعدالدّین،(2004م)مختصر المعانی،بیروت-لبنان،موسسة التاریخ العربی
7
-الجارم،علی و امین مصطفی (1400ه ق)الطبعة الثالثه،قم،موسسة البعثة
8
-الجرجانی،رکن الدّین محمد بین علی بن محمد(2002م)الطبعة الأولی بیروت-لبنان،دارالکتب العلمیة
9
-الجرجانی،عبدالقاهز،دلائل الاعجاز(1078م)تصحیح السید محمد رشید رضا،بیروت،دارالمعرفه(أعید طبعه فی قم:1404 ه ق)
10
-الدیباجی،الدکتور السید ابراهیم(1376ه.ش)الطبعة الأولی بدایة البلاغة،طهران
11
-رجائی،محمد خلیل،معالم البلاغة در علم معانی و بدیع(1379ه ش)چاپ پنجم،انتشارات دانشگاه شیراز
12
-الزملکانی،عبدالواحد عبدالکریم،البرهان الکاشف عن اعجاز القران(1974م)تحقیق مطلوب الحدیثی،بغداد
13
-السکاکی،ابو یعقوب یوسف بن ابی بکر محمد بن علی ،مفتاح العلوم(1937)مصر
14
-سیبویه،ابوبشر عمرو،کتاب سیبویه(1316ه.ق)مصر،أعیدطبعه بقم
15
-السید باقر الحسینی،السید جعفر،أسالیب المعانی فی القرآن(1386ه ش)قم،موسسه بوستان ملت2-ابن الأثیر،ضیاءالدین أبوالفتح نصرالله بن محمد،المثل السائر فی أدب الکائب و الشاعر(1359ه.ش)نشره محمد محی الدین عبد الحمید ابی الحلبی مصر
16
-شمیسا،سیروس،بیان و معانی(1381ه.ش)چاپ هفتم،تهران،انتشارات فردوس
17
-شیخ امین،الدکتور بکری(1982م)الطبعة الاولی البلاغة الواضحة فی توبها الجدید الجزء الاول بیروت-لبنان،دارالعلم للملایین
18
-عتیق،الدکتورعبدالعزیز(لاتا)علم المعانی،بیروت-لبنان،دارالنهضة العربیة
19
-عسکری،ابوهلال حسن بن عبدالله بن سهل،معیار البلاغة مقدمه ای در مباحث علوم بلاغت(1372ه ش)مترجم دکتر محمد جواد نصیری،انتشارات دانشگاه تهران
20
-العلوی الیمنی،یحیی بن حمزه بن علی بن ابراهیم،الطراز«التضمن لاسرار البلاغة و علوم حقائق الاعجاز»(1980م)بیروت
21
-القزوینی،الخطیب جلال الدین محمد بن عبدالرحمن الایضاح فی علوم البلاغة(1980م)تحقیق محمد عبدالمنعم الخفاحی،بیروت-لبنان
22
-الکاف،عمربین علوی بن أبی بکر(2000م)الطبعة التانیة،بیروت-لبنان،دارالمنهاج
23
-المراغی،احمد مصطفی(2002م)علوم البلاغة(البیان و المعانی و البدیع)الطبعة الرابعة،بیروت-لبنان،دارالکتب العلمیة
24
-الهاشمی بک،السید احمد(1940م)جواهر البلاغة فی المعانی والبیان و البدیع،مصر،مطبعة الاعتماد
25
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و نقد کتاب أسلوب علیبن أبی طالب علیه السلام فی خطبه الحربیة
یکی از موضوعاتی که ارتباطی تنگاتنگ با مسائل زبانشناسی دارد و ناقدان در بررسی و تحلیل متون به آن توجهی ویژه دارند، سبکشناسی است که بین روش علمی در مطالعات زبانی و روش نقدی در مطالعۀ متن ادبی توازن ایجاد کرده است. از سوی دیگر، وجود تألیفاتی در تطبیق این روش بر متون خلأیی بزرگ در این زمینه بهحساب میآید که کتاب أسلوب علیبن أبی طالب(ع) فی خطبه الحربیة گامی در راستای پر کردن خلأ موجود بوده است. بدون شک هر نگاشتهای دارای جنبههای ارزشمند و احتمالاً کاستیهایی است که مطرح نمودن و بررسی و نقد آنها میتواند زوایایی را برای نویسنده آشکار کند که از دید وی مخفی بوده و، از این رهگذر، مسیر برای ارائۀ هر چه بهتر تألیفات هموار شود. با این توصیف و برای تحقق چنین هدفی در مقالۀ حاضر به بررسی و نقد کتاب أسلوب علیبن أبیطالب(ع) فی خطبه الحربیة اثر علی احمد عمران پرداخته شده و، بعد از ذکر مقدمه و تعریف کتاب و اشاره به نقاط قوت آن، کاستیهای کتاب در چند محور اساسی بیان شده است. مهمترین یافتههای پژوهش، که یافتن همان کاستیها و محاسن و جنبههای نوآورانۀ کتاب است، در متن مفصلاً ذکر شده و همۀ آنها حاکی از آن است که هرچند اثر با سرفصل وزارت علوم خیلی متناسب نیست، اما میتواند بهعنوان کتاب کمک درسی، که به تطبیق نظریهای جدید بر متنی ارزشمند چون نهجالبلاغة پرداخته، مورد استفادۀ دانشجویان قرار گیرد.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98273_63702ac4182819d4d998aa37dcbf975b.pdf
2017-08-23
57
85
سبکشناسی
بلاغت
امام علی(ع)
أسلوب علیبن أبی طالب فی خطبه الحربیة
سمیه
حسنعلیان
s.hassanalian@fgn.ui.ac.ir
1
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
- ابن میثم البحرانی، کمال الدین میثم بن علی، (بیتا)، شرح نهج البلاغة، بیروت: دار الآثار للنشر ، دار العالم الإسلامی.
1
- ابن هشام الأنصاری، أبو محمد عبد الله بن یوسف، (1406هـ)، مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب، المحقق: مازن المبارک ومحمد علی حمد الله، بازنگری سعید افغانی، قم: انتشارات سید الشهداء.
2
- أبودیب، کمال، (1984)، «الأسلوبیة»، مجلة فصول، المجلد 6، العدد 1.
3
- أولمان، ستیفن، (د.ت)، دور الکلمة فی اللغة، المترجم: کمال بشر، القاهرة: دار غریب للطباعة و النشر.
4
- امین، سید محسن، (بیتا)، أعیان الشیعة، المحقق: حسن الأمین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
5
- الرافعی، مصطفی صادق، (1997)، إعجاز القرآن والبلاغة والنبویة، القاهرة: دار المنار.
6
- الرضی، أبوالحسن محمد بن الحسن، (1398هـ)، شرح الرضی علی الکافیة، المصحح: یوسف حسن عمر، تهران: مؤسسه صادق.
7
- باطنی، محمدرضا، (1364)، توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
8
- جبر، محمد عبداللّه، (1988)، الأسلوب والنحو دراسة تطبیقیة فی علاقة الخصائص الأسلوبیة ببعض الظاهرات النحویة، الإسکندریة: دار الدعوة.
9
- خاقانی، محمد، (1390)، جلوههای بلاغت در نهج البلاغة، تهران: انتشارات بنیاد نهجالبلاغة.
10
- خفاجی، محمد عبدالمنعم و دیگران، (1992)، الأسلوبیة والبیان العربی، القاهرة: الدار المصریةاللبنانیة.
11
- السیوطی، عبد الرحمن، (1428هـ)، الأشباه والنظائر فی النحو، بیروت: دار الکتب العلمیة.
12
- شمیسا، سیروس، (1386)، کلیات سبکشناسی، تهران: نشر میترا.
13
- طالبیان، یحیی، (1378)، صور خیال در شعر شاعران سبک خراسانی، کرمان: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی عماد کرمانی.
14
- عیاد، محمود، (1981)، «الأسلوبیة الحدیثة محاولة تعریف»، مجلة فصول، المجلد1، العدد 2.
15
- مصلوح، سعد، (1992)، الأسلوب دراسة لغویة أسلوبیة، القاهرة: عالم الکتب.
16
- ــــــــــ ، (1984)، «الأسلوبیة ـ ضمن مهرجان شوقی و حافظ الذی أقیم بالقاهرة سنة 1982م»، مجلة فصول، المجلدد 5، العدد 1.
17
- مکارم شیرازی، ناصر؛ با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، (1386)، پیام امام أمیرالمؤمنین(ع)، قم: انتشارات امام علیبن ابی طالب(ع).
18
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و نقد کتاب البلاغة و تحلیل الخطاب
ظهور دانش هرمنوتیک یا تأویل متن در دو سدۀ اخیر باز بودن قرآن کریم را در برابر تفسیرهای نو بیش از پیش به میدان بحث آورده و چالش میان محافظهکاران و اصلاحطلبان را در فهم اسرار آن دوچندان کرده است. از دستاوردهای این تحقیق، گذار از جملهمحوری در تحلیل استعارههای زبانی و گشودن چشمانداز متن در فضای استعاره و مجاز است. این دستاورد نتیجۀ ژرفنگری دورۀ معاصر در پژوهشهای زبانشناختی با رویکرد متنمحوری است. همچنین، براساس نتایج بهدست آمده، استعاره نه فقط آرایهای ادبی، بلکه فرایندی است که تمام ابعاد زندگی بشر را فراگرفته و آدمی در استعاره به زندگی خود ادامه میدهد و به آن معنا میبخشد. فکر، رؤیا، بازی و ... همه استعارهاند و با استعاره است که موجودیت آدمی معنا پیدا میکند. کتاب البلاغة وتحلیل الخطاب اثر حسین خالفی، که در این کتاب درصدد بررسی و نقد آن هستیم،در تلاش است، با استفاده از شگرد گفتمانکاوی، عدم تقابل مجاز با حقیقت را اثبات کند و دیدگاه تأویلی را در خدمت فهم بهتر قرآن کریم و سایر متون مقدس قرار دهد.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98274_739cd7736e1355b86400b318189120a2.pdf
2017-08-23
87
108
بلاغت
گفتمانکاوی
البلاغة وتحلیل الخطاب
حسین خالفی
محمد
خاقانی اصفهانی
m.khaghani@fgn.ui.ac.ir
1
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
- قرآن
1
- ابن خلدون، عبدالرحمن، (1979)، المقدمة، بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
2
- أبوزید، نصر حامد، (1999)، إشکالیات القراءة وآلیات التأویل، بیروت- الدار البیضاء: المرکز الثقافی العربی.
3
- إکو، أمبرتو، (2000)، التأویل بین السیمیائیة والتفکیکیة، المترجم: سعید بنکراد، بیروت- الدار البیضاء: المرکز الثقافی العربی.
4
- خاقانی، محمد، (1390)، نشانهشناسی و زبانشناسی اسلامی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. مشهد.
5
- خالفی، حسین، (2001)، البلاغة وتحلیل الخطاب، بیروت: دار الفارابی.
6
- ریتشاردز، آ.أ، (1991)، فلسفة البلاغة، المترجم: ناصر حلاوی و سعید الغانمی، مجلة العرب والفکر العالمی، العدد 13 و 14.
7
- عصفور، جابر، (2003)، الصورة الفنیة فی التراث النقدی والبلاغی عند العرب، القاهرة: دار الکتاب المصری.
8
- فضل، صلاح، (1996)، بلاغة الخطاب وعلم النص، لونجمان: الشرکة العالمیة للنشر.
9
- لوسرکل، جان جاک، (2005)، عنف اللغة، المترجم: محمد بدوی، لبنان: المنظمة العربیة للترجمة.
10
- الهاشمی، أحمد، (1384)، جواهرالبلاغة، مترجم: محمود خورسندی، قم: انتشارات حقوق اسلامی.
11
- یوسف، أحمد، (2005)، السیمیائیات الواصفة؛ المنطق السیمیائی وجبر العلامات، بیروت: الدار العربیة للعلوم.
12
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی کتاب« ابو هلال العسکری و مقاییسه البلاغیة و النقدیة» اثر بدوی طبانه
کتاب ابو هلال العسکری و مقاییسه البلاغیة و النقدیة تألیف بدوی طبانه، از برجسته ترین نویسندگان معاصر زبان عربی است که در آن به معرفی ابوهلال عسکری و معیارهای نقدی و بلاغی وی پرداخته است. بدوی طبانه درباره اهمیت دیدگاههای ابوهلال، سخن علوی در کتاب الطراز را آورده که میگوید:« ابو هلال در علم بلاغت بر هر دانشمند دیگری تقدم دارد و از این علم، بهره فراوانی نصیب او شده است». همچنین طبانه اشاره میکند که عبدالقاهر جرجانی بسیاری از نظرات ابو هلال را در دو کتاب خود اسرار البلاغه و دلائل الاعجاز ذکر کرده است. با توجه به اهمیت موضوع این اثر و این که به عنوان منبع فرعی درس نقد ادبی در مقطع دکتری زبان و ادبیات عربی قابل استفاده است، نقد و بررسی آن ضروری به نظر میرسد. این پژوهش در صدد پاسخ دادن به این سوالات است: نقاط قوت و ضعف این کتاب چیست؟ وآیا این کتاب از نظر شکل و محتوا، مشخصات کتاب درسی را دارد؟ نگارندگان با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این کتاب پرداخته اند و به این نتیجه رسیده اند که این اثر از نظر شکل و محتوا مشخصات کتاب درسی را ندارد. نقطه قوت کتاب این است که این کتاب نخستین و مهمترین اثری است که به صورت کامل به معرفی ابوهلال عسکری و نقد و بررسی نظرات نقدی و بلاغی او پرداخته است. از جمله نقطه ضعفهای این اثر اشتباهات ویرایشی و چاپی و املایی، رعایت نکردن یک شیوه واحد در ارجاعات و نداشتن ارجاعات دقیق به منابع در نیمه دوم کتاب است که اصلاح آنها ضروری می نماید.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98265_dce3c651c2da7365f9bb92ddbd859cee.pdf
2017-08-23
109
133
حجت
رسولی
h-rasouli@sbu.ac.ir
1
دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
نجم الدین
ارازی
arazinajm@gmail.com
2
شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
ابن خلکان، احمد بن محمد( 1977م)، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، مصحح: احسان عباس، الطبعة الثانیة ، 8 مجلدات، بیروت: دارالصادر.
1
شلبی، احمد.( 1974)، کیف تکتب بحثا أو رسالة، القاهرة: مکتبة النهضة المصریة.
2
ضیف، شوقی( 1383)، تاریخ و تطور علم بلاغت. (ترجمه:د. محمد رضا ترکی)، تهران: سمت.
3
طبانه، بدوی( 1981)، ابوهلال العسکری و مقاییسه البلاغیة و النقدیة، بیروت: دار الثقافة.
4
عبدالمنعم، محمد نورالدین( 2008)، بلاغت عربی و تأثیر آن در پیدایش و تحول بلاغت فارسی، (ترجمه: ابوالفضل رضایی؛ ابوالفضل تقی پور)، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
5
العسکری، ابوهلال( 2006 )، الصناعتین الکتابة و الشعر، تحقیق: علی محمد البجاوی، محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، المکتبة العصریة.
6
محبتی، مهدی( 1388)، از معنا تا صورت، تهران: سخن، 2 جلد.
7
المراغی، احمد مصطفی(1950)، تاریخ علوم البلاغة و التعریف برجالها، القاهرة: نشرة مصطفی البابی الحلبی و اولاده.
8
http//: www. almoajam.org/poet_details.php?id=1759
9
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و بررسی کتاب «بنیة النص السردی من منظور النقد الإدبی»
چکیدهدر این نوشتار تلاش شده است تا با معرفی کتاب «بنیة النص السردی من منظور النقد الأدبی» و بررسی انتقادی ساختار و محتوای آن، جایگاه این اثر در میان پژوهش های صورت گرفته در زمینه ادبیات داستانی و نظریه های روایت، مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار داده شود. بر این اساس در گام نخست با بهره گیری از رویکردی علمی و کاملا منصفانه جایگاه این اثر در فضای علمی روایت شناسی، نوآوری و دستاوردهای آن بر صاحبان اندیشه مورد بررسی قرار گرفته و در گام بعدی با نگاهی عمیق و موشکافانه به محتوا و درونمایه این کتاب، کانونی ترین موضوعات، اهداف، پیش فرض ها و مبانی نظری همراه با دستاوردهای آن مورد تحلیل قرار گرفته است و پس از تبیین و تحلیل ساختاری و محتوایی این اثر تلاش شده است کتاب مورد بحث از دو منظر درون ساختاری و برون ساختاری در ترازوی ارزیابی و نقد علمی قرار گیرد.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98267_59806a8def49307bb49c0e5ceb0585b1.pdf
2017-08-23
135
157
کلمات کلیدی:روایت
حمید لحمدانی
بنیة النص السردی
نقد کتاب
نقد ساختگرا
احمد رضا
صاعدی
saedi.ahmad@gmail.com
1
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
-أبو هیف، عبدالله (2000). النقد الأدبی الجدید، اتحاد کتاب العرب، ط.1،دمشق.
1
-بن جمعة، بوشوشة (2012). النقد الروائی فی المغرب العربی اشکالیة المفاهیم وأجناسیة الروایة، مؤسسة الانتشار العربی،د.ط، بیروت.
2
-ستولنیتز، چیرروم (2006). النقد الفنی دراسة جمالیة فلسفیة، دار الوفاء لدنیاالطباعة والنشر، ط3،مصر.
3
-الخطیب، إبراهیم (1982). نظریة المنهج الشکلی، نصوص الشکلانیین الروس، الشرکة المغربیة للناشرین المتحدین، ط1،مغرب.
4
-عیلان، عمر (2010). النقد العربی الجدید مقاربة فی نقد النقد، منشورات الاختلاف،ط2، الجزائر.
5
-عزام، محمد(2003).تحلیل الخطاب فی ضوء المناهج النقدیة المعاصرة، اتحاد کتاب العرب، ط2، دمشق.
6
-لحمدانی، حمید (1991).بنیة النص السردی من منظور النقد الادبی، المرکز الثقافی، ط1، بیروت.
7
-مرتاض، عبدالملک (1998). فی نظریة الروایة بحث فی تقنیات السرد، عالم المعرفة،ط1، الکویت.
8
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل انتقادی کتاب « المذاهب الأدبیة و النقدیة عند العرب و الغربیین »
نوشته حاضر به معرفی و بررسی ساختاری و محتوایی کتاب « المذاهب الأدبیة و النقدیة عند العرب و الغربیین» اثر دکتر محمد شکری عیاد می پردازد و این اثر را با توجه به مؤلفه های تعریف شده یعنی عنوان، انسجام منطقی، اصالت موضوع، استنادها و ارجاعات و رعایت بی طرفی علمی نتوانسته خوب عمل کند و ضعف های زیادی در آن دیده می شود. کتاب آقای دکتر محمد شکری عیاد همچنانکه خود مولف نیز در مقدمه اشاره می کند نمی توان به عنوان یک کتاب تطبیقی که به معرفی مکاتب نقدی وادبی عربی و غربی پرداخته آن را در نظر گرفت، بلکه این کتاب نوعی رهیافت مولف و حتی می توان گفت نوعی «تفسیر به رای» در مورد مکاتب ادبی و نه نقدی و در بین مکاتب نقدی تنها به کلاسیک و رومانتیک و واقع گرایی پرداخته و نه همه ی مکاتب، چه اینکه مولف در مقدمه اشاره می کند که در این کتاب به جنبه های فلسفه این سه مکتب مذکور به صورت تحلیل پرداخته است و از مهمترین نتایج دست یافته عدم انسجام و نظم منطقی و عدم همخوانی محتوا با بخشها و فصول کتاب است . از ضرورتهای پرداختن به این کتاب، می توان توجه به جنبه های تحلیل و فلسفی مکاتب ادبی که کمتر ذکر آن رفته اشاره کرد و ازاهداف این مقاله آشنایی محققان با کتاب مذکور و رهیافتهای مؤلف در این زمینه است
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98268_fc44a6687fd2c32d67c2cdaf3c89e285.pdf
2017-08-23
158
175
تحلیل انتقادی
کتاب المذاهب الأدبیة و النقدیة عند العرب و الغربیین
شکری عیاد
تحلیل فلسفی
صلاح الدین
عبدی
s.abdi57@gmail.com
1
پژوهشکده علوم انسانی
LEAD_AUTHOR
-ثروت، منصور (1390). آشنایی بامکتبهای ادبی، تهران: انتشارات سخن، چاپ سوم.
1
- چهرئی، علی (1386). اصول پایة نگارش مقالات علوم پزشکی، تهران: انتشارات پژواک علم آریا.
2
-حری، عباس (1390). اخلاق انتشارات علمی ، شیراز: انتشاراتتخت جمشید، چاپ اول.
3
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تحلیلی - انتقادی مقاله های سبکشناسی(الأسلوبیة) مطالعه ی موردی مقاله های علمی پژوهی سالهای 1393-1389
این پژوهش با هدف دستیابی به وضعیت مقالههای نوشته شده در موضوع سبکشناسی (الأسلوبیة) از سال 1389 تا 1393 انجام شده و در پی رسیدن به وضعیت این مقالهها و مقایسه آن با وضعیت مطلوب است. این پژوهش بر اساس روش تحلیل محتوای کمی انجام گرفته است. دادههای جمعآوری شده از طریق پرسشنامه و با استفاده از آمار توصیفی و با بهره گرفتن از نرمافزار اکسل (Excel) به دادههای کمی تبدل شده است.عنوان، چکیده، مقدمه، روش پژوهش، بدنه اصلی مقاله، نتایج و منابع، هفت قسمت از مقاله است که محور اصلی پرسشنامه قرار گرفته است. برای هر کدام از این قسمتها بر اساس اصول مقالهنویسی، عنوانهایی گذاشته شد تا بر اساس آن عنوانهای هفتگانه بررسی شود.بررسیها نشان میدهدکه مقدمههای مقالهها در موارد متعدد، اصول و معیارهای لازم مقدمهنویسی را ندارند. این نقصان بیشتر در سوالها یا فرضیههای پژوهش و پیشینه پژوهش یافت میشود. مشخص نبودن نوع روش پژوهش، روش جمع مواد پژوهش و روش تحلیل دادهها از اشکالهای اساسی روش پژوهش مقالهها است. پیشنهاد میگردد تا نویسندگان به مبانی نظری پژوهش، رویکرد انتقادی و تحلیل محور، پایبندی به روش پژوهش و نوآوری توجه بیشتری نمایند.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98269_fe31a12c59f16a3fba1cac8f6bdf26a4.pdf
2017-08-23
177
201
الأسلوبیة
سبکشناسی
نقد مقاله
مجله های علمی پژوهشی
حسین
کیانی
hkyanee@gmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
AUTHOR
یوسف
نظری
nazari.yusuf@gmail.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
- احمدی، حمید؛ علی سلیمی ؛ لادن فتحی (1392) تحلیل استنادی و روابط هم نویسندگی مقاله های مجله علمی- پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی (مورد مطالعه: شماره 1 تا 20)، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، دوره 9، شماره 29، ص 170-149
1
- اسدی، مریم؛ علی قادری سهی؛ اکرم اسدی (1393)، راهنمای نگارش مقاله علمی از چکیده تا نتیجه، چ1، تهران: نشر کتابدار
2
- بهبودیان، جواد (1389)، آمار و احتمال مقدماتی، چ36، مشهد: آستان قدس رضوی
3
- حیاتی، زهیر؛ رحیم علیجانی (1386)، نگارش مقاله، گزارش و سایر انتشارات علمی از انتخاب موضوع تا چاپسپاری، چ1، شیراز: نشر چاپار
4
- دهقانی، رضا (1386)، اصول نقد اثر و تحلیل محتوا،گرفته شده از سایت زیر در تاریخ 28/4/1395:
5
http://old.ido.ir//a.aspx?a=1386050101
6
- سرمد، زهره، عباس بازرگان، الهه حجازی، (1388)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، چ2، تهران: آگه،
7
- طاهرینیا، علیباقر؛ مریم بخشی. (1388) سنجش تولیدات علمی گروه زبان و ادبیات عربی در ایران، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره13: 128-103
8
- عسکری(1389) نقدی بر انتخاب موضوع و عنوان مقاله در مجلات علمی-پژوهشی زبان و ادبیات عربی، مجله زبان و ادبیات عربی، شماره 2: 118-97
9
- عسکری(1390) نقدی بر مباحث فرعی و عنوانهای داخلی مقاله ها علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی، مجله انجمن ایرانی زبان ادبیات عربی، شماره 18: 129-95
10
- عسکری(1391) نقد و بررسی منابع استنادی در مقاله ها علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی، ادب عربی، شماره1، سال4: 174-153
11
- علی نژاد و همکاران (1393) بررسی شاخص های هم تالیفی در مقاله ها مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) طی سال های 2013-2012، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره33: 117-97
12
- فتوحی، محمود، (1390)، آیین نگارش مقاله علمی-پژوهشی، چ7، تهران: سخن
13
- کهندل جهرمی، مرضیه، (1393)، الکشاف التحلیلی لموضوعات مجلة الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة و آدابها أعداد 11-30، مجلة الجمعیة العلمیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، طهران، العدد31: 139-155
14
- موحد، ضیاء (1387)، البته واضح و مبرهن است که ... رسالهای در مقالهنویسی، چ1؛ تهران: انتشارات نیلوفر
15
- میرزایی، فرامرز؛ خلیل پروینی؛ علی سلیمی. (1387) تحلیلی گزارشگونه از مقالههای چاپ شده در مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 10: 180-165
16
- هال، جورج (1378)، چگونه مقاله بنویسیم، مترجم: حسین خدمت، چ1، تهرا: رایزن
17
ORIGINAL_ARTICLE
تصویر کتاب البیان فی مرآة الأدب العربی والفارسی در آینۀ نقد
مادۀ درسی یکی از چهار رکن اصلی آموزش هر دانشی بهشمار می رود که در قالب کتاب، نوشته و یا هر ابزار آموزشی دیگری پا به عرصۀ وجود گذاشته و در پرتو پیشرفت و تخصصی شدن علوم رشد و تحوّل یافته است و سطحهای مختلف و نیازهای متفاوت فراگیران به آن نوآوری و تنوع مبتنی بر اوضاع آموزشی واحوال مخاطبان را میطلبد. علم بلاغت پس از گذر از دوران ابتدایی حیات خود به دورۀ بلوغ و شکوفایی خود رسید و وارد زبان فارسی شد که، پس از آن، زبانپژوهان بیشتر به جنبۀ آموزشی آن توجه کردند و در هر عصری کتابها و رسالههای آموزشی گوناگونی را به خود اختصاص داده است که این آثار ضمن تکمیل این علم با شیوههای مختلف سعی در آسانسازی آموزش آن، بهویژه برای غیر عربزبانان، داشته و دارد. کتاب البیان فی مرآةالأدب العربی والفارسی نوشتۀ دکتر علی پیرانی شال با هدف و رویکرد آموزشی کردن بخشی از علوم بلاغت یعنی علم بیان نگارش یافته است. این مقاله سعی کرده است، در راستای بررسی و نقد منابع آموزشی زبان قرآن، به زعم خود با نگاهی منصفانه کتاب مذکور را پژوهش و واکاوی کند و ضمن بیان برجستگیها و امتیازهای آن نسبت به دیگر آثار مکتوب در زمینۀ علم بیان به ذکر پارهای از کاستیهای موجود در بخشهای مختلف کتاب بپردازد.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98270_153906bf035a36df362283163a24f69a.pdf
2017-08-23
203
230
ادب عربی
ادب فارسی
بلاغت
علم بیان
البیان فی مرآة الأدب العربی والفارسی
وصال
میمندی
vmeymandi@yazd.ac.ir
1
دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
سارا
زریّه
sarazorrieh65@yahoo.com
2
دانشگاه یزد
AUTHOR
- قرآن کریم
1
- نهجالبلاغة
2
- پیرانی شال، علی، (1387)، البیان فی مرآة الأدب العربی والفارسی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی.
3
- التفتازانی، سعدالدین، (بیتا)، شرح المختصر، تعلیق: عبدالمتعال الصعیدی، قم: منشورات دار الحکمة.
4
- الجارم، علی و مصطفی أمین، (1408هـ)، البلاغةالواضحة، قم: مؤسسة البعثة.
5
- الجرجانی، عبدالقاهر، (1424هـ)، دلائلالإعجاز، شرح و تعلیق: محمد عبدالمنعم الخفاجی، بیروت: دارالجیل.
6
- القزوینی، جلالالدین محمد، (1424هـ)، الإیضاح فی علومالبلاغة، حاشیه: إبراهیم شمسالدین، بیروت: دار الکتب العلمیة.
7
- الهاشمی، السید أحمد، (1358هـ)، جواهرالبلاغة، مصر: مطبعة الإعتماد.
8
- همایی، جلالالدین، (1377)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، قم: ستاره.
9
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به کتاب نظریة البنائیة اثر دکتر صلاح فضل
نظریه ساختارگرایی از جمله مهمترین نظریه های نقد ادبی است که در نیمه دوم قرن بیستم، مطالعات ادبی را در اروپا و آمریکا تحت تأثیر خود قرار داد و دگرگون ساخت. این نظریه، همانند سایر نظریه های نقد ادبی در چند دهه اخیر از طریق ترجمه وارد حوزه مطالعاتی نقد ادبی در جهان عرب شد. به همین دلیل بیشتر کتابهایی درباره ساختارگرایی به زبان عربی نوشته شده، ترجمه از کتابهای غربی است. در این مقاله سعی شده کتاب «نظریة البنائیة فی النقد الأدبی» مورد نقد بررسی قرار گیرد. این کتاب یکی از آثار ارزشمند در این حوزه است که در اواخر دهه 70 قرن بیستم توسط صلاح فضل از ناقدان برجسته مصر و جهان عرب، تألیف شده است. او در این کتاب برای نخستین بار در جهان عرب به معرفی رویکرد ساختارگرایی در علوم مختلف و کاربردهای آن در نقد ادبی و در دو حوزه نقد شعر و داستان می پردازد. اما اکتفا به مباحث نظری، فقدان مباحث عملی و عدم توجه به نقد و بلاغت قدیم عربی-اسلامی مهمترین معایب این کتاب به شمار می رود.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98271_5d2ec2ff005411ad39355944def33c43.pdf
2017-08-23
231
253
نقد ادبی- نظریه ساختارگرایی- صلاح فضل
هومن
ناظمیان
houmannazemyan@yahoo.com
1
گروه زبان و ادبیات عربی
دانشکده ادبیات و زبانها
دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
فهرست منابع
1
اسکولز، رابرت. (1383) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات ، فرزانة طاهری ، چاپ دوم ،تهران ، آگاه.
2
امامی، نصرالله. (1382) ساخت گرایی و تحلیل ساختاری همراه با نمونه و تحلیل ، چاپ اول ، اهواز ، رسش .
3
برتنس، هانس، (1384) مبانی نظریه ادبی ، محمد رضا ابوالقاسمی ، چاپ اول ، تهران : نشر ماهی.
4
پراپ ، ولادیمیر. (1368) ریخت شناسی قصه های پریان ، فریدون بدره ای ، چاپ اول ، توس.
5
الجیلانی ، حلام ، (2004) « المناهج النقدیة المعاصرة من البنیویة الی النظمیة » ، الموقف الأدبی ، کانون الأول، العدد 404 ، اتحاد الکتاب العرب بدمشق
6
حمودة، عبدالعزیز. (2001) المرایا المقعرة؛ نحو نظریة نقدیة عربیة، عالم المعرفة، مطابع الوطن، الکویت.
7
دیوان العرب، 30/12/2007 http://www.diwanalarab.com/spip.php?article11716
8
سلدن، رامان؛ (1377) راهنمای نظریه ادبی معاصر، عباس مخبر، چاپ دوم، تهران، طرح نو.
9
شایگان فر، حمید رضا، (1380) نقد ادبی، چاپ اول، تهران، انتشارات دستان.
10
صالح، شریف، الندوة / حوار مع صلاح فضل http://www.arabicnadwah.com/interviews/salahfadhel1.htm
11
صفوی، کورش. (1383) از زبان شناسی به ادبیات ، جلد اول : نظم ، چاپ دوم ، تهران ، سوره مهر.
12
علوی مقدم، مهیار، (1377) نظریه های نقد ادبی معاصر؛ صورت گرایی و ساختارگرایی، چاپ اول، تهران، سمت.
13
العید، یمنی، (1985) فی معرفة النص (دراسات فی النقد الأدبی) بیروت، الطبعة الثالثة، دارالآفاق الجدیدة.
14
فضل، صلاح؛ (2007) علم الأسلوب و النظریة البنائیة، الطبعة الأولی، القاهرة و بیروت، دارالکتاب المصری و دارالکتاب اللبنانی.
15
فضل، صلاح، (2002) مناهج النقد المعاصر، الطبعة الأولی، القاهرة، میریت للنشر و المعلومات.
16
فضل، صلاح. (2000) النظریة البنائیة فی النقد الأدبی، الطبعة الثانیة، القاهرة، دارالشروق.
17
المصری الیوم (1/9/2011) http://www.almasryalyoum.com/news/details/10774
18
محمدی، محمد هادی. (1378) روش شناسی نقد ادبیات کودکان ، چاپ اول، تهران : سروش.
19
ناظمیان، هومن. (1393) از ساختارگرایی تا قصه (تحلیل داستان از زبان حیوانات در ادبیات قدیم عربی بر مبنای الگوی ساختارگرایی پراپ). چاپ اول، تهران، انتشارات امیرکبیر.
20
ویکیدبدیا الموسوعة الحرة http://ar.wikipedia.org
21
یوسف حامد جابر ، «المفاهیم الأساسیة للبنیویة» ، تشرین الأول 1995 ، الموقف الأدبی ، العدد 294 ، اتحاد الکتاب العرب بدمشق.
22