ORIGINAL_ARTICLE
ناسازواری تصویری در شعر سیاسی و اجتماعی بدرشاکر سیاب
ناسازواری تصویری، تکنیکی است مبتنی بر بیان تناقض بین دو تصویر متقابل، از شرایط معاصر و یا بین برخی از دادههای میراثی و برخی اوضاع معاصر. شاعر با بهرهگیری از چنین شگردی، گاه جهت بیان اندیشههای درونیاش، به سخن گفتن در لفافه گرایش پیدا میکند و با ایجاد ارتباط میان ناسازههای موجود در یک قصیده، ناهمخوانی بین شرایط فعلی و وضعیت آرمانی را اثبات میکند. بر همین اساس ناسازواری تصویری به عنوان یکی از اساسیترین دستمایههای شعر سیاسی و اجتماعی سیاب محسوب میگردد ، که از طریق آن به صورت زیرکانه و گاه غیر مستقیم به نقد چالشهای جامعه خود میپردازد. وی در بیشتر مواقع با فراخوانی میراث ادبی، تاریخی، دینی، ملی و دگرگونی دلالتهای میراثی فراخوانی شده به دلالتهای معاصر و متناقض، در شعر خود فضایی میگشاید، که گذشته طلایی عربها را در مقابل شرایط معاصر جامعه عربی و به ویژه عراق قرار میدهد . با توجه به گستردگی شکل دوم ناسازواری تصویری و نظر به فراخوانی شخصیت، حکایت و متون میراثی و دگرگونی متناقض آنها ، و همچنین پنهانیتر بودن معنا در بافت شکل دوم، شاعر از نوع دوم ناسازواری تصویری بهرهی بیشتری جسته است.سیاب این شگرد را بیشتر برای مقابله با ظلم حاکمان و سرکوبگریهای سیاسی، تمسخر عقب ماندگی جوامع عربی و عراق، بیداری آنها، تشویق به مقابله با استعمار و... برگزیده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، دامنهی گونههای مختلف ناسازواری تصویری را، در شعر سیاسی و اجتماعی سیاب مورد ارزیابی قرار میدهد.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98280_320f2fdc023156ec245e6121fda98159.pdf
2016-04-20
7
49
مجتبی
بهروزی
mojtaba_behroozi@yahoo.com
1
دانشگاه زابل
LEAD_AUTHOR
حسین
ابویسانی
abavisani@khu.ac.ir
2
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
عدنان
اشکوری
eshkevari@tmu.ac.ir
3
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
هومن
ناظمیان
houmannazemyan@yahoo.com
4
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
ابراهیم، نبیلة. (1987م). «المفارقة». مجلة فصول. عدد 4.
1
-ابن الجهم، علی. (1959م). دیوانه. تحقیق: خلیل مردم بک. بیروت: لجنة التراث العربی.
2
-أحمد غنیم، کمال. (1998 م). عناصر الإبداع الفنی فی شعر أحمد مطر. بیروت: مکتبة بودلی.
3
-البطل، علی عبدالمعطی. (1982 م). الرمز الأسطوری فی شعر بدر شاکر السیاب. الکویت: شرکة الربیعان.
4
-بلاطه، عیسی. (1971م). بدر شاکر السیاب ـ حیاته وشعره. بیروت: دارالنهار و النشر.
5
-بیضون، حیدر توفیق. (1991م). بدر شاکر السیاب رائد الشعر العربی الحدیث. بیروت: دارالکتب العلمیة.
6
- جاسم، محمد. (1394). رمز و اسطوره در شعر معاصر ایران و عرب (بررسی تطبیقی رمزگرایی در شعر بدر شاکر سیاب و مهدی اخوان ثالث. تهران: نگاه
7
-الجیوسی، الخضراء. (2001م). الاتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث. ترجمه الدکتور عبدالواحد لؤلؤة. بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
8
-رجایی، نجمه. (1381ش). اسطوره رهایی ـ تحلیلی روانشناسانه بر اسطوره در شعر عربی معاصر. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
9
- رجایی، نجمه؛ حبیبی، علی اصغر ( 1390ش). «تکنیک نقاب در قصیده المسیح بعد الصلب». مجله ادب عربی. شماره 3. صص 85-114.
10
-زکی، أحمد کمال. (1967م). الأساطیر. القاهرة: دارالکتاب العربی.
11
- السیاب، بدر شاکر. (2000م). الأعمال الشعریة الکاملة. بغداد: دار الحرّیة للطباعة و النشر.
12
- سیفی، طیبه؛ مرادی، کبری. (1391ش). «بررسی تطبیقی بسامد کاربرد رنگ در اشعار نیما یوشیج و بدر شاکر سیاب ». مجله ادبی عربی.ش 3.صص
13
-شبانه، ناصر. (2002م). المفارقة فی الشعر العربی الحدیث. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
14
-الضاوی، أحمد عرفات. (1384ش). کارکرد سنّت درشعر معاصر عرب. ترجمه: دکتر سیّد حسن سیّدی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
15
- طهماسبی، عدنان؛ زارع، ناصر.(1390ش). «متناقض نمادر نمادهای شعر انشودة المطر»، مجله ادب عربی. ش 1. صص177-197.
16
- العامری، لبید بن ابی ربیعه. (1962) دیوانه. تحقیق: احسان عباس. القاهره: بلانا.
17
- عباس، إحسان. (1978م). بدر شاکر السیاب دراسة فی حیاته و شعره. بیروت: دار الثقافة.
18
- العبد، محمد. (1426ه.ق). المفارقة القرآنیة. القاهرة: مکتبة الآداب.
19
-علی، عبدالرضا. (1984م). الاسطورة فی شعر السیاب. بیروت: دار الرائد العربی.
20
---------(1995م). دراسات فی الشعر العربی المعاصر. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
21
- عبدربه، أحمد صالح. (1937م). شاعر الرافدین بدر شاکر السیاب. القاهرة: جامعة الازهر.
22
- عشری زاید، علی. (2002م). عن بناء القصیدة العربیة الحدیثة. القاهرة: مکتبة الشباب.
23
- ----------(1997م). استدعاء الشخصیات التراثیة فی الشعر العربی المعاصر. القاهرة: دارالنقد العربی.
24
- کزازی، میرجلال الدین. (1381ش). زیبایی شناسی سخن پارسی. تهران: نشر مرکز.
25
- میویک، دی سی. (1987م). المفارقة و صفاتها. ترجمة: عبدالواحد لؤلؤة. بغداد: دار المأمون.
26
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل سوره انفطار با تکیه بر نظریه ساختارگرایی
ساختارگرایی به مانند اسلوب و مذهب فکری و وسیله ای برای واکاوی پا به عرصه ادب گذاشت که سنگ بنای آن بر اساس بینش کلی یا مجموعه ای نظام دار است . و برای بررسی ساختار موضوع باید دید کلی به موضوع را رعایت نمود، بنابراین اسلوب ساختار گرایانه فقط شامل رویدادها و واژگان به تنهایی نیستند بلکه در برگیرنده رابطه ای است که بین آن رویدادها یا واژگان می باشد، و ساختارگرایی، اسلوبی توصیفی است که مستقیما به محتوا توجه نمی کند بلکه بر ساختار محتوا و اجزای تشکیل دهنده و بنای آن که تناسب متن را، با وجود اختلافات و هماهنگی هایش که در آن وجود دارد، تشکیل می دهد تاکید می نماید. ساختارگرایان ادبی به کیفیت معنی بوجود آمده نه خود معنی توجه می کنند، و در مورد خود آن واژه سخن می گویند و اسلوبهای نقدی تقلیدی را رد می کنند.قران همان کتاب مسطور الهی بر اساس ساختار ظریفی بنا شده که خالی از موضوعیت و تناسب و توازن نیست، و محتوای این پژوهش بر دو پایه: تفکیک و ترکیب در فهم سوره انفطار استوار گردیده، زیرا متن قرآن ساختار خاص و دقیقی دارد که خداوند تبارک و تعالی آن را نازل کرده تا گواه و نشانگر معنا و محتوای آن باشد. و برای بررسی ساختار سوره انفطار باید آن را به اجزای تشکیل دهنده اش تحلیل نماییم، و از نظر محتوا و تفاصیل و اجزایش به شکل موضوعی بدون دخالت هیچ فکر و عقیده ای خاص در آن بررسی کنیم.هدف از این مقاله کشف ساختارگرایی فنی موجود در سوره انفطار و چگونگی انجام وظایف زیبایی شناسی، با توجه به اهمیت و میزان تاثیر ساختارگرایی این سوره در مخاطب است.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98279_f8de8486044b7e1c7256e8a686c41b3c.pdf
2016-04-20
50
74
مینا
جیگاره
m@j.com
1
دانشگاه الزهرا
LEAD_AUTHOR
زهرا
صادقی
z@s.com
2
دانشگاه الزهرا
AUTHOR
*قرآن کریم
1
- ابن عاشور،محمد ابن طاهر(بی تا) التحریر و التنویر،بیروت،موسسه التاریخ
2
- ابن منظور،محمد ابن کرم(1414)،لسان العرب،بیروت،دار صادر
3
- ابوالقاسمی،محمدرضا(1387)، یوهاس برتنس،مبانی نظریه ی ادبی،تهران،،نشر ماهی، چاپ دوم
4
- بابایی،احمد علی(1362) برگزیده تفسیر نمونه،تهران،دار الکتب الاسلامیه
5
- بشر،کمال(2000) علم الاصوات،قاهره،دارالغریب
6
- بنت الشاطی،عائشه عبدالرحمن(بی تا)،الاعجاز البیانی للقرآن،القاهره،دارالمعارف
7
- پراپ،ولادیمیر(1386) ریخت شناسی قصه های پریان،مترجم،فریدون بدره ایی،تهران،مرکز
8
- مصطفوی،حسن(1384) التحقیق فی کلمات القرآن الکریم،تهران،مرکز نشر کتاب
9
- حسن،عباس(1432)،النحو الوافی،قم،ذوی القربی
10
- (1998)،خصائص الحروف العربیة و معانیها،بیروت،اتحاد الکتاب العرب
11
- حسینی همدانی،محمد حسین(1404)،انوار درخشان،تهران،کتاب فروشی لطفی
12
- راغب الاصفهانی،حسین ابن محمد(1412)،المفردات فی غریب القرآن،بیروت،دارالقلم
13
- الزمخشری،ابوالقاسم(1407)،الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل،بیروت،دار الکتب العربیه
14
- سامرایی،فاضل صالح(1428)،معانی الابنیه العربیه،عمان،دار عمار
15
- (2007)،معانی النحو،بیروت،دار احیا التراث العربیه
16
- سید قطب(1412)،فی ظلال القرآن،بیروت-القاهره،دارالشروق
17
- (1992)،التصویر الفنی فی القرآن،تهران،دار الشروق
18
- شایگان فر،حمید رضا،(1384) نقد ادبی،تهران،دستان
19
- شمیسا،سیروس،(1380) نقد ادبی،تهران،انتشارات فردوس
20
- طالقانی،سید محمود(1362) پرتویی از قرآن،تهران،شرکت سهامی انتشار
21
-طباطبایی،محمد حسین،(1374)،ترجمه تفسیر المیزان،مترجم :سید باقر موسوی همدانی،قم،دفترانتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم
22
- (1417)،المیزان فی تفسیر القران،قم،دفترانتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم
23
- طبرسى.،فضل بن حسن(1372)،مجمع البیان فى تفسیرالقرآن،تهران،ناصرخسرو
24
- فراهیدی،خلیل ابن احمد(1410)،العین،قم،انتشارات هجرت
25
- قرشی بنایی،علی اکبر،(1371) قاموس القران، تهران،دار الکتب الاسلامیه
26
- مکارم شیرازی،ناصر(1374)،تفسیر نمونه،تهران،دار الکتب الاسلامیه
27
- میبدی،احمد ابن ابی سعد(1371)،کشف الاسرار و عدة الابرار،تهران،امیرکبیر
28
- نجفی خمینی،محمد جواد(1398) تفسیر آسان،تهران،انتشارات اسلامی
29
- علوی مقدم،مهیار(1377) نظریه های نقد ادبی معاصر،تهران،سمت
30
ORIGINAL_ARTICLE
فرانقد ادبی در آثار سیدمرتضی(ره)
مقالۀ حاضر، توانست با مطالعۀ آثار سیدمرتضی و همچنین آثار نویسندگانی که به بررسی اندیشههای ادبی و نقدی او پرداختهاند، اندیشههای فرانقدی او، را مورد بررسی قرار دهد. بررسی مجموعۀ آثار سیدمرتضی نشان میدهد که سه اثر امالی، الشهاب و طیف الخیال او بیشترین قضایای نقدی ادبی را در خود جای دادهاند و ما تلاش کردیم تا دریابیم سیدمرتضی چه دیدگاههای متمایزی از معاصران و پیشینیان خود داشته است و چه گامهایی در گسترش اندیشه فرانقد ادبی برداشته است و در یک فرایند پژوهشی مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی دریافتیم که او با تبیین برخی قضایای نقدی رایج در زمان خود و با بهرهگیری از نظریات نظریهپردازان نقدی و ادبی از جمله «جاحظ»، «ابن قتیبة»، «آمدی» و غیره در کتابهایشان، دانش نقدی خود را ارتقا داده است و با بهرهگیری از دانش خود در سایر زمینهها از جمله کلام، فقه، تفسیر و غیره در این وادی ضمن پرداختن به برخی از نظریات، تئوریها و قضایای نقدی زمان خود، و تئوریهایی چون لفظ و معنی ، نقد بلاغی، اقدام به داوری درباره شیوههای نقدی موازنه و مفاضله کرده است. و در فرایند بررسی و تفسیر آثار ادبی، گاهی خود در قضایای نقدی، نظریهپردازی کرده و شیوۀ نقدی جدیدی را در نقد آثار پیشنهاد داده است.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98281_bfd05bdb271bbcf263b9eeeeb135e9cb.pdf
2016-04-20
75
104
"نقد ادبی"-"فرانقد"-"سیدمرتضی"-"امالی"
محمدامین
تقوی فردود
dr.ma.tf@gmail.com
1
دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی
LEAD_AUTHOR
علی
صابری
2
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
AUTHOR
- ابن خلکان. (بی تا). وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان. تحقیق احسان عباس. لبنان: دارالثقافة.
1
- ابن سلام، محمد. (1980م). طبقات فحول الشعراء. تحقیق حمود محمد شاکر. جدة: دارالمدنی.
2
- ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
3
- ابن قتیبه، دینوری. (1423ق). الشعر و الشعراء. قاهره: دار الحدیث.
4
- اصفهانی، ابوالفرج. (1994م). الأغانی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
5
- آمدی، حسن بن بشر. (بی تا). الموازنة بین شعر أبی تمام و البحتری. تحقیق احمد صقر. قاهره: دارالمعارف.
6
- امین، أحمد. (1972م). النقد الأدبی. قاهره: مکتبة النهضة المصریة.
7
- امین، سید محسن. (بی تا). أعیان الشیعة. بیروت: دار المعارف للمطبوعات لبنان.
8
- بحرانی، یوسف. (1998م). الکشکول. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
9
- تنوخی، محسن بن علی. (1975م). الفرج بعد الشدة. تحقیق عبود الشالجی. بیروت: دار صادر.
10
- توحیدی، أبوحیان.(2003م). الإمتاع و المؤانسة. تحقیق هیثم خلیفة الطعیمی. بیروت: مکتبة العصریة.
11
- جاحظ، عمرو بن بحر. (بی تا). البیان و التبیین. تحقیق عبد السلام محمد هارون. بیروت: دار و مکتبة هلال.
12
- جاسم، محمد باقر. (2009م). «نقد النقد أم المیتانقد محاولة فی تأصیل المفهوم». مجله ی عالم الفکر. ش 3.
13
- حسنی، سعد داحس ناصر. (2008م). «الخطاب النقدی عند الشریفین الرضی و المرتضی». رساله ی کارشناسی ارشد به راهنمایی فاروق محمود الحبوبی. مجلس کلیة التربیة بجامعة واسط.
14
- خالص، ولید محمود. (2010م). المباحث النقدیة فی أمالی المرتضی. عمان: دار کنوز المعرفة.
15
- رشید، هارون. (2012م). «الأسس النظریة لنقد النقد». مجله ی مرکز بابل للدراسات الإنسانیة. ش 1.
16
- ریاحی، نجوى القسطنطینی. (2009م). «فی الوعی بمصطلح نقد النقد وعوامل ظهوره». مجله ی عالم الفکر. ش 1.
17
- سیدمرتضی. (1405ق). رسائل المرتضی. تحقیق السید مهدی رجائی و السید أحمد الحسینی. قم: دارالقرآن الکریم.
18
- ------ (1410ق). رسائل المرتضی. الشهاب فی الشیب و الشباب. قم: دارالقرآن الکریم.
19
- ------ (1998م). غرر الفوائد و درر القلائد(امالی المرتضی). تحقیق محمد أبو الفضل إبراهیم، [بی نا]. قاهره: دارالفکر العربی.
20
- ------- (1302ق). الشهاب فی الشیب و الشباب. قسطنطنیه: مطبعة الجوائب.
21
- ------- (1955م). طیف الخیال، تحقیق محمدسید کیلانی. قاهره: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفی البابی الحلبی و أولاده بمصر.
22
- شنترینی، علی بن بسام. (1421ق). الذخیرة فی محاسن أهل الجزیرة. بیروت: دار الغرب الإسلامی.
23
- صابری، علی. (1385ش). النقد الأدبی و تطوره فی الأدب العربی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
24
- طارم، میثم. (1388ش). «النقد الأدبی بین المفاضلة و الموازنة و المقارنة». مجله التراث الأدبی. سال اول، ش2.
25
- عباس، إحسان. (1992م). تاریخ النقد الأدبی عند العرب. بیروت: دار الثقافة الجدیدة.
26
- عزاوی، نعمة رحیم. (1988م). الجهد النقدی فی الامالی. مجله ی الأستاذ التربویة. ش 1.
27
- عسکری، ابوهلال. (1998م). کتاب الصناعتین. تحقیق على محمد البجاوی و محمد أبو الفضل إبراهیم. بیروت: مکتبة عنصریة.
28
- عصفور، جابر.( 1981م). «نقاد نجیب محفوظ». مجله ی فصول. ج 1 ، ش 3.
29
- قاضی جرجانی، علی بن عبد العزیز. (2006م). الوساطة بین المتنبی و خصومه. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: المکتبة العصریة.
30
- قدامة ابن جعفر. (بی تا). نقد الشعر. تحقیق محمد عبدالمنعم الخفاجی. بیروت، دارالکتب العلمیة.
31
- قیروانی، ابن رشیق. (2000م). العمده فی محاسن الشعر و آدابه. تحقیق نبوی عبد الواحد شعلان. قاهره، مکتبة الخانجی.
32
- کرعاوی، سعاد کریدی. (1992م). الشریف المرتضی جهوده اللغویة و النحویة. دمشق: تموز.
33
- محیی الدین، عبد الرزاق. (1957م). أدب المرتضی. بغداد: مطبعة المعارف.
34
- مطلوب، احمد. (1989م). معجم النقد الأدبی القدیم. بغداد: دارالشؤون الثقافیة العامة.
35
- معتوق، احمد محمد. (2008 م). الشریف المرتضی حیاته ثقافته أدبه و نقده. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
36
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ابعاد بحران هویت دراشعار «عدنان الصائغ»
«هویت» از مهمترین مؤلفههای شخصیتی انسان و تلقی او از خود یا پاسخ به سؤال «چه کسی بودن» است. در دنیای کنونی، انسان به دلیل وجود تهدیدهای فراوان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دچار بحران شده و بحران هویت در آثار ادبی و به ویژه در شعر شاعران معاصر نمود یافته است. اوضاع سیاسی- اجتماعی چند دهه ی اخیر عراق، شرایط بروز بحران هویت در ادبیات معاصر این کشور را فراهم آورده است. عدنان الصائغ (متولد1955م) شاعر معاصر عراقی از نزدیک شاهد شرایط نابسامان عراق است و ابعاد مختلف فردی و ملی بحران هویت در اشعارش منعکس شده است. نوع زندگی او در عراق و شرایط سیاسی این کشور و مهاجرت اجباری شاعر از عواملی است که بحران هویت را در او ایجاد کرده است. هدف ما در این پژوهش این است که با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ابعاد مختلف این بحران در اشعار این شاعر مهاجر عراقی بپردازیم.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98275_4b885c5ee39b8dce1443c529c8fc4016.pdf
2016-04-20
105
130
بحران هویت- شعر معاصر عراق
عدنان الصائغ
صبری
جلیلیان
aa.sabri84@yahoo.com
1
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
حامد
صدقی
sedghi@khu.ac.ir
2
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
سید عدنان
اشکوری
3
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
صغرا
فلاحتی
azmoude@gmail.com
4
دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
- ادیب راد، نسترن و دیگران.( 1386). مبانی نظری هویت و بحران هویت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
1
- برکات، عبدالرزاق. (2007). الإغتراب فی الشعر الترکی و العربی المعاصر. کویت: دارالهدایة.
2
- تومبکنز، جین.ب.( 1999). نقد إستجابة القارئ (من الشکلانیة إلی ما بعد البنیویة). ترجمهی: حسن ناظم و علی حاکم. القاهرة: المجلس الأعلی للثقافة.
3
- جنکینز، ریچارد.( 1381). هویت اجتماعی. ترجمه: تورج یاراحمدی. تهران: انتشارات شیرازه.
4
- حمدی، فاطمه. (2010). الشعرالعراقی فی أزمة التسعینیات. القاهرة: مکتبة الآداب.
5
- الزریبی، ولید. (2008). عدنان الصائغ تأبط منفی: حوار. تونس: الشرکة التونسیة للنشر.
6
- ساروخانی، باقر. (1370). دایرة المعارف علوم اجتماعی. تهران: مؤسسه کیهان.
7
-السلیمانی، احمد یاسین.( 2009). التجلیات الفنیة لعلاقة الأنا بالآخر فی الشعر العربی المعاصر. دمشق: دارالزمان للطباعة والنشر.
8
-شایان مهر، علیرضا ؛ فاطمه معتمدی. (1380). دایرة المعارف تطبیقی علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان.
9
-شرفی، محمد رضا.( 1380). جوان و بحران هویت. تهران : انتشارات سروش.
10
-الصائغ، عدنان. (2004). الأعمال الشعریة. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
11
- ــــــــــــــ ( 1996). نشید أوروک، قصیدة طویلة. بیروت: دارأمواج.
12
- ــــــــــــــ (2011). دیوان. بیروت، دار ریاض الریس.
13
- عقاق، قادة. ( 2001 ). دلالة المدینة فی الخطاب الشعری المعاصر. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
14
-گیدنز، آنتونی.( 1383). تجدد و تشخص. ترجمه: ناصر موفقیان. تهران: نشرنی.
15
-مؤسسة جائزة عبدالعزیز. (1995). معجم البابطین للشعراء. کویت: مؤسسة البابطین.
16
- نعمتی قزوینی، معصومه و دیگران. (1390). بررسی ابعاد گوناگون بحران هویت از دیدگاه شاعران نوگرای عراق. مجله علمی پژوهشی لسان مبین، قزوین. شماره 4. ص 270-288.
17
پایگاه اینترنتی
18
- آموسی، مجنون.( 1385). "انسان شناسی فرهنگی" http:// ethnolog. Blogfa.com/ post- 13.aspx
19
- فلاحی، نرگس. (2010). "هویت ملی و کارکردهای ویژه ی آن" www.kanoonandisheh.com
20
ORIGINAL_ARTICLE
مناسبات و کارکردهای قدرت در رمان «اجنحة الفراشة» از محمد سلماوی (بر اساس الگوی کنشی گرماس و نظریه گفتمان میشل فوکو)
تحلیل گفتمان، گرایشی بین رشتهای در مجموعۀ دانشهای علوم انسانی و علوم اجتماعی است که از اواسط دهۀ 1960م تا 1970م، ظهور کرده است. این اصطلاح را نخستین بار زلیگ هریس به کار گرفته و بر انواع مختلفی از روایی، قدرت و انتقادی اطلاق میشود. در تحلیل گفتمان تولید یا تقویت یک ایدئولوژی خاص، بررسی سطوح بالاتر جمله، نگاه علمی و کاربردی به متون، قدرت و غیر آن مورد نظر است.این پژوهش بر مبنای تحلیل گفتمان روایی بر اساس الگوی کنشی و مربع معناشناختی گرماس ونظریه تحلیل گفتمان قدرت میشل فوکو تدوین شده است. بر این اساس ابتدا با توجه به الگوی کنشی گرماس، ساختار داستان و ارتباط بین ساختار و متن بررسی و تبیین شد و سیر تحول در فرآیند داستان بر این اساس تبیین و مربع معناشناختی آن تدوین شد و سپس با توجه به نظریه گفتمانی فوکو موضوع قدرت و بررسی ارتباطات ساختاری و کلامی آن در متن تبیین شد. نتایج حاکی از آن است که نویسنده بر مبنای ساختار و پیرنگی دقیق سیر تحول در داستان را به اشکال متنوعی بیان کرده و سیر فعالیت کنشگران با توجه به اهداف پیش روی آنها مشخص شده است. در سیر فعالیت کنشگران و مسیر تحول آنها از یک سو و مربع معنایی رمان از سوی دیگر قدرت نقشی اساسی دارد. در این رمان همچنین نویسنده به مناسبات قدرت، قدرت و مردم و ارتباطات بین آنها، نقش قدرت بر مردم و کنترل آنها پرداخته و با متنی انتقادی بر علیه قدرت حاکم بر مصر به پا خواسته و با محکوم کردن نگاهی قدرتمندانه به مردم عادی و مشکلاتشان از آنها دفاع کرده است.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98276_ae6a4da8efb4c13d6bc46f053d6d3093.pdf
2016-04-20
131
170
خیریه
عچرش
echresh_kh@yahoo.com
1
دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
حسن
دادخواه طهرانی
dadkhah1340@yahoo.com
2
دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
صادق
سیاحی
dr.s.sayyahi@gmail.com
3
دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
علی
عدالتی نسب
ali.edalati85@gmail.com
4
آموزش و پرورش
LEAD_AUTHOR
آقا گل زاده، فردوس،(1385)، تحلیل گفتمان انتقادی، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
1
اخوت، احمد(1371)؛ دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
2
بارت، رولان(1387)؛ درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها، ترجمۀ محمد راغب، چاپ اول، تهران، فرهنگ صبا.
3
برسلر، چالز(1386)؛ درآمدی بر نظریهها و روشهای نقد ادبی، ترجمۀ مصطفی عابدینی فرد، تهران: نیلوفر.
4
بهرام پور، شعبانعلی،(1379)، «درآمدی بر تحلیل گفتمان»، مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمانی، به اهتمام محمد رضا تاجیک، چاپ اول، تهران، فرهنگ گفتمان.
5
دریفوس هیوبرت، پل رابینو(1376)؛ میشل فوکو فراسوى ساختگرایى و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نى.
6
سالم محمد الامین الطلبة، محمد(2008)؛ مستویات اللغة فی السرد العربی المعاصر؛ ط.1، بیروت مؤسسة الانتشار العربی.
7
سلماوی، محمد،(2012)، اجنحة الفراشة، ط 4، القاهرة، الدار المصریة اللبنانیة.
8
شعیری، حمیدرضا(1388)؛ مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت.
9
صابر عبید، محمد و البیاتی، سوسن(2007)؛ الکون الروائی / نقد: قراءة فی الملحمة الروائیة (الملهاة الفلسطینیة) لإبراهیم نصرالله، ط.1، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات و النشر
10
ضمیران، محمد(1387)؛ میشل فوکو: دانش و قدرت، تهران: هرمس.
11
عضدانلو، حمید،(1380)، گفتمان و جامعه، تهران، نشر نی.
12
عکاشة، محمود(2005)؛ لغة الخطاب السیاسی، دراسة لغویة تطبیقیة فی ضوء نظریة الاتصال، القاهرة: دارالنشر للجامعات.
13
فریجات،عادل(2000)؛ مرایا الروایة(دراسات تطبیقیة فی فن الروایة)، دمشق، اتحاد الکتّاب العرب
14
فوکو، میشل(1379)؛ مراقبت و تنبیه: تولد زندان، نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
15
فوکو، میشل(1381)؛ نیچف، تبارشناسی و تاریخ، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
16
فولادوند، عزت الله(1376)؛ خرد در سیاست، تهران: طرح نو.
17
قاسمی پور،قدرت(1385):تحلیل ساختارگرایی روایت در هفت پیکر نظامی،اهواز:دانشگاه شهید چمران.
18
محمدی، محمد هادی و علی عباسی(1380)؛ صمد، ساختار یک اسطوره، تهران: چیستا.
19
مکاریک، ایرنا ریما(1385)؛ دانشنامۀ نظریههای ادبیِ معاصر، ترجمۀ محمد نبوی، و مهران مهاجر، چاپ دوم، تهران: آگه.
20
مکوئیلان، مارتین (1388)؛ گزیدهی مقالات روایت؛ ترجمهی فتاح محمدی؛ تهران؛ چاپ اول؛ مینوی خرد.
21
میرصادقی، جمال،(1376)، ادبیات داستانی، چاپ سوم، تهران، انتشارات سخن.
22
میلز، سارة(2012)؛ الخطاب، ترجمه غریب اسکندر، چاپ اول، لبنان: دارالکتب العلمیة.
23
والاس، مارتین(1382)؛ نظریههای روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس.
24
هارلند، ریچارد (1385)؛ درآمدی تاریخی بر نظریهی ادبی از افلاطون تا بارت؛ گروه ترجمهی شیراز؛ چاپ دوم؛ تهران؛ چشمه.
25
یعقوب، ناصر(2004)؛ اللغة الشعریة و تجلیاتها فی الروایة العربیة؛ ط.1، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
26
یقطین، سعید(1977)؛ السرد العربی مفاهیم و تجلیات، ط.1، الرباط/ الجزائر/ بیروت، دار الأمان/ منشورات الإختلاف/ الدار العربیة للعلوم ناشرون.
27
یقطین، سعید(1977)؛ الکلام و الخبر(مقدمة للسرد العربی)، ط.1، بیروت، المرکز الثقافی العربی، الدار البیضاء.
28
((http://www.aljazeera.net/news/cultureandart/2011/2/7
29
http://www.youm7.com/story/0000/0/0/-/33809).
30
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%8A و http://www.elcinema.com/person/(1015338
31
ORIGINAL_ARTICLE
خوانش پسااستعماری تجربهی مهاجرت در رمان «أصابع لولیتا» اثر واسینی الاعرج از دیدگاه هومی بابا
مهاجرت یکی از موضوعات مهم نقد پسااستعماری است و رمان اصابع لولیتا اثر واسینی الاعرج، رماننویس معاصر الجزائری از جمله رمانهایی است که به مساله مهاجرت از شرق به غرب میپردازد. این پژوهش برآن است این مساله را در رمان یادشده از دیدگاه هومی بابا- از نظریهپردازان این نقد، مورد ارزیابی قراردهد. هومی بابا، مهاجر را در ارتباط با یادآوری خاطرات، تغییر هویت و برخورد «من» (استعمارگر) و «دیگری» (استعمارزده)، میداند. مساله اصلی این پژوهش، بررسی این مولفهها در این رمان است و در این راستا از روش توصیفی تحلیلی استفاده شدهاست. نتایج نشان میدهد در این رمان، شخصیتهای مهاجر با وجود تفاوت در اتکا به خاطرات، زمان و مکان گذشته را از طریق اموری چون: قرائن حالیه، اشیاء، یادگاریهای الجزائر، مکانها، سخنان اشخاص و امور طبیعی به یاد میآورند و با زندگی در فضای سوم، دچار پیوندخوردگی هویتی شدهاند و این امر در مولفههایی چون زبان، دین، ملیت، نام و دین نمود یافتهاست و به دلیل ارتباط مستقیم «من» و «دیگری» با وجود تلاش «دیگری» برای از بینبردن فاصله، همچنان در مقام «دیگری» است و دیگریتسازی از طریق تاکید بر تفاوتها، ضمایر جمع غائب، رسانه و بازنمایی کلیشهها، نژادپرستی، تکیه بر گذشته صورت پذیرفتهاست.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98277_468dd2de5ed695b9a6af0149046e0a25.pdf
2016-04-20
171
198
تجربه مهاجرت- اصابع لولیتا- واسینی الاعرج- هومی بابا
سید حسن
فاتحی
shfatehi43@gmail.com
1
دانشگاه بوعلی سینا همدان
AUTHOR
فرامرز
میرزائی
mirzaeifaramarz@yahoo.com
2
دانشگاه بوعلی سینا همدان
LEAD_AUTHOR
بی بی راحیل
سن سبلی
brsensebli@gmail.com
3
دانشگاه بوعلی سینا همدان
AUTHOR
- احمدزاده، شیده، (1391)، مهاجرت در ادبیات و هنر، تهران: انتشارات سخن.
1
- أشکروفت، بیل و جاریث جریفیث و هیلین تیفین، (2010م)، دراسات مابعد الکولونیالیة- المفاهیم الرئیسیة، ترجمه: احمد الروبی، أیمن احلی، عاطف عثمان، الطبعة الاولی، القاهره: المرکز القومی للترجمة.
2
- الاعرج، واسینی، (2012)، اصابع لولیتا، دُبی: دار الصدی للصحافه و النشر و التوزیع.
3
- افشاری بهبهانیزاده و فریندخت زاهدی، (1392)، ادبیات نمایشی مهاجرت ایرانیان ساکن در استرالیا، تحلیل پسااستعماری نمایشنامه «در آینه» اثر محمد عیدانی، جامعهشناسی هنر و ادبیات، دوره 5، شماره1، صص 147- 164.
4
- برتنز، هانس ویلم، (1382)، نظریه ادبی؛ مقدمات، ترجمه فرزان سجودی، تهران: موسسه انتشاراتی آهنگ دیگر، چاپ اول.
5
- بن ولید، یحیی، (2008م)، خطاب ما بعد الاستعمار، مجلة «الکلمة»، عدد 16.
6
- ثابت، طارق، (2014)، هویّه الادب بین الحضور و الغیاب فی الخطاب النقدی العربی مابعد الکلونیالیّ، مجله الأثر، العدد 21، صص 103- 112.
7
- ذاکری، آرمان، (1392)، چشمانداز اندیشه، در ضرورت طرح و سنجش مطالعات پسااستعماری، چشمانداز ایران، صص 59- 64.
8
- سپهوند، حاجیعلی، (1393)، پسا-استعمار یا پسا- مدرن؟ همراه با نقد آخرین بازماندهی موهیکن اثر فنیمور کوپر، چاپ اول. تهران: انتشارات نارنجستان کتاب.
9
- شاهمیری، آزاده، (1389)، نظریه و نقد پسااستعماری، چاپ اول. تهران: نشر علمی.
10
- شیرزادی، رضا، (1388)، مطالعات پسا استعماری؛ نقد و ارزیابی دیدگاهای فرانتس فانون، ادوارد سعید و هومی بابا، فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره 5.
11
- فرهمند فر، مسعود و امیرعلی نجومیان، (1392)، پیوندخوردگی هویت در نظریه پسااستعماری، مطالعه موردی فیلم پیانیست اثر رومن پُلانسکی، نامه هنرهای نمایشی و تجسمی، شماره 6، صص 63- 73.
12
- گاندی، لیلا، (1388)، پسااستعمارگرایی، ترجمه: مریم عالمزاده و همایون کاکا سلطانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
13
- موسوی، سیدصدرالدین و مسعود درودی، (1391)، نگرشی انتقادی بر مطالعات پسااستعماری و رویکردهای آن، فصلنامه مطالعات میان رشتهای در علوم انسانی، دوره پنجم، شماره 1، صص 39 – 73.
14
- موقع «ادب، الموسوعة العالمیة للشعر العربی»، http://www.adab.com/literature
15
- موللی، کرامت، (1384)، مبانی روانکاوی فروید، لاکان، تهران: نشر نی.
16
- نجومیان، امیرعلی، گزارش هم اندیشی نشانه شناسی(3) http://vista.ir/page
17
- ورزنده، امید و سیدرضا ابراهیمی، (1391)، مقایسه تطبیقی شکلگیری هویت تراملی زن شرقی مهاجر در آثار جومپا لاهیری و مرنوش مزارعی از دیدگاه هومی بابا، فصلنامه زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی سنندج، سال چهارم، شماره 11، تابستان 1391.
18
- Bhabha, Homi k (1994) ,The Location of Culture. London: Routledge Classics.
19
- Hale, J. Dorothy (2006) , The Novel. U.K: Blackwell Publishing Ltd
20
- Gilbert, B, Homi, B (2001), imperialism: Critical concept in Historical studies. London and New York: Routlege
21
ORIGINAL_ARTICLE
پژوهشی در شعر انقلاب یمن (ما بین سالهای 1340 تا 1360میلادی)
چکیدهانقلاب سالهای 48 و 62 میلادی و حضور بیش از یک سدهای استعمار انگلیس در خلیج عدن، تحولات عمیقی در امور سیاسی و اجتماعی یمن ایجاد کرد که بازتاب آن را میتوان در شعر و ادبیات این کشور جست.شعر پایداری یمن پس از این حوادث تا اعلام حکومت جمهوری و خروج استعمار و اتحاد یمن شمالی و جنوبی، از نظر مضمون و محتوی دگرگونیهای زیادی را پشت سر گذاشت. این پژوهش در صدد است به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی شعر پایداری یمن و مطالعهی عوامل شکلگیری این ادبیات و مولفههای آن بپردازد.آنچه ضرورت انجام این تحقیق را تبیین میسازد، دور ماندن این مقوله از نگاه پژوهشگران و عدم توجه شایستهی محققان محترم به این موضوع میباشد و شاید شرایط کنونی حاکم بر کشور یمن ضرورت انجام جستار حاضر را نمایانتر سازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد: شعر پایداری یمن متأثر از افکار و اندیشههای اندیشمندانی همچون سید جمال الدین اسدآبادی، محمد عبده و ... و در نتیجهی مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی شکل گرفته است و رهیافت آن را میتوان انقلاب سالهای 1948 و 1962 م.، تشکیل حکومت جمهوری یمن، خروج استعمار و اتحاد یمن شمالی و جنوبی دانست.
https://jalc.sbu.ac.ir/article_98278_7b83d8c39a0832e76174e5f4def41a52.pdf
2016-04-20
199
242
کلیدواژگان: یمن
شعر پایداری
عوامل شکلگیری
مولفهها
مصطفی
مهدوی آرا
mo_do182@yahoo.com
1
دانشگاه حکیم سبزواری
LEAD_AUTHOR
کتابنامه
1
- الحضرمی، عبدالرحمن طیب بعکر(2001): «المجاهد الشهید محمد محمود الزبیری»، الطبعة الأولی، صنعاء، مکتبة الإرشاد.
2
- الخدوری، مجید(1359): «تجدید حیات سیاسی اسلام»، مترجم: حمید احمدی، چاپ افست، تهران، نشر الهام.
3
- الزبیری، محمد محمود (1986): «دیوان الزبیری»، تقدیم عبدالعزیز المقالح، بیروت، دارالعودة.
4
- الذیب، حزام عبدالله(2003): «الحریة السیاسیة فی الیمن»، الطبعة الأولی، صنعاء، عالم الکتب الیمنیة.
5
- الشعکه، مصطفی(1985): «مغامرات مصری فی مجاهل الیمن و وثیقتان»، الطبعة الأولی، بیروت، دار العودة.
6
- الشامی، احمد محمد(2007): «قصة الأدب فی الیمن»، الطبعة الأولی، صنعاء، مکتبة الإرشاد.
7
- طباطبایی، محمد محیط(1370): «سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین»، چاپ اول، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
8
- طه، جاد(1961): «سیاسة بریطانیا فی جنوب الجزیرة العربیة»، الطبعة الثالثة، القاهرة، دارالفکر العربی.
9
- العقاب، عبدالوهاب آدم(2010): «الوحدة الیمنیة»، دمشق، داررسلان.
10
- عثمان، هدی محمد عبده(2007): «التنافس الاستعماری بین بریطانیا و ایطالیا فی منطقتی العالم العربی و شرق إفریقیا 1945- 1935م.»، الطبعة الأولی، بیروت، الدار العربیة للموسوعات.
11
- غانم، محمد عبده(1981): «دیوان محمد عبده غانم»، الطبعة الأولی، بیروت، دار العودة.
12
- کریملو، داوود(1374): «جمهوری یمن»، چاپ اول، انتشارات وزارت خارجه، مباحث کشورها و سازمانهای بینالمللی 42، تهران.
13
- محمد، آمال ابراهیم(1994): «الصراع الدولی حول البحر الأحمر فی النصف الثانی من القرن التاسع عشر»، الطبعة الأولی، صنعاء، مرکز الدراسات و البحوث الیمنی.
14
- المقالح، عبدالعزیز و دیگران (1984 الف): «زید الموشکی شاعراً و شهیداً»، الطبعة الأولی، بیروت، دار الآداب.
15
- المقالح، عبدالعزیز (1984 ب): «أولیات النقد الأدبی فی الیمن»، الطبعة الأولی، بیروت، دارالآداب.
16
- ----------(1984 ج): «قراءة فی أدب الیمن المعاصر»، الطبعة الثانیة، بیروت، دار العودة.
17
- المرعشلی، هانی عبدالوهاب(1983): «التجدید فی الفکر الاسلامی المعاصر، جمال الدین الأفغانی و قضایا المجتمع الاسلامی»، إسکندریة، دار المعرفة الجامعیة.
18
- ناجی، هلال(2009): «شعراء الیمن المعاصرون»، الطبعة الثانیة، بیروت، مؤسسة المعارف للطباعة و النشر.
19