TY - JOUR ID - 98315 TI - بلاغت وایدئولوژی JO - پژوهشنامه نقد ادب عربی JA - JALC LA - fa SN - 2588-6835 AU - سیدی, سیدحسین AU - سیدی, سید محمد جواد AD - عضو هیئت علمی گروه زبان وادبیات عرب دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد AD - دکترای فلسفه غرب ومدرس دانشگاه علامه طباطبایی Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 9 IS - 18 SP - 145 EP - 170 KW - بلاغت KW - ایدئولوژی KW - متکلمان KW - اشاعره KW - معتزله DO - N2 - هیچ انسانی بدون پیش‌فرض نیست و همیشه این پِیش‌فرض‌ها هستند که داوری‌ها و رویکردهای ما نسبت به پدیده‌های جهان را شکل می‌بخشند. مکاتب فکری نیز از این قاعده بیرون نیستند، چون مکاتب فکری می‌توانند مبنای هستی شناختی و یا معرفت‌شناختی و یا ایدئولوژیک داشته باشند. لذا در شکل‌گیری مفاهیم و حوزۀ نظریه‌پردازی نیز مبنای ایدئولوژیک تأثیرگذار است. این مسأله یعنی تأثیر پیش‌فرض‌ها در رویکرد نظریه‌پردازان بلاغت عربی مشاهده می‌شود، چون بلاغت عربی هم در یک بستر تاریخی و تحت‌تأثیر عوامل دینی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شکل گرفته است. در این مقاله تلاش می‌شود  با بررسی و تحلیل دیدگاه متکلمان اشعری و معتزلی ، ردپای ایدئولوژی در تبیین و جهت‌گیری تحلیل مسائل بلاغی، روشن گردد. نتیجه‌ این بررسی آن است که متکلمان مسلمان به ویژه متکلّمان معتزلی، مفاهیم بلاغی را چنان تعریف و تبیین می‌کردند که با مبانی ایدئولوژیک آنان همسو گردد. UR - https://jalc.sbu.ac.ir/article_98315.html L1 - https://jalc.sbu.ac.ir/article_98315_aca57c784a4a45a543194b901ef25bb8.pdf ER -