دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622پردازش تحلیلی بازتاب خیزشهای انقلابی الجزایر و عراق در اشعار محمد العید آل خلیفه و معروف الرصافی93498255FAعبدالعلی آل بویه لنگرودیدانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوینابراهیم ناطق تجرقدانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوینعلی خالقیدانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوینJournal Article20160423جهاد و مقاومت تبلور روح ایمان و آزادگی است که در دو قرن گذشته با ظهور پدیدۀ شوم استعمار، مفهوم آرمانی به خود گرفته است. این مبارزۀ مقدّس دستمایهی هنرنمایی شاعرانی است که نغمهسراییشان، شهادتنامۀ پیکرهای خونین ملّتهاست. الجزایر و عراق از جمله کشورهایی هستند که آرزوهای ملتشان در دورهای از تاریخ با دستهای پلید استعمار به یغما رفته است. تاریخ معاصر شاهد صفحهای تاریک و دردناک از ستمهای استعمار فرانسه در الجزایر و انگلیس در عراق است که نمودِ واقعی آن در سرودههای پر احساس و واقعگرایانۀ شاعرانی چون محّمد العید و معروف الرّصافی قابل مشاهده است. شاعران همعصری که از نزدیک شاهد بیداد استعمارگران در کشور خویش بوده و همانند ملّت خود، بیداد اشغالگران را از نزدیک لمس و درک کردهاند. در جستار حاضر اشعار سیاسی دو شاعر به روش توصیفی- تحلیلی و بهصورت تطبیقی بررسی شده که حاوی نتایج مذکور است: دو شاعر با سبکی کلاسیک در اشعار خود از دایرۀ فردیت خارج و به زبان گویای مردم خود مبدل میگردند؛ هر دو شاعر از سنتهای عربی و دینی بهره میبرند. گرچه اشعار رصافی بیشتر جنبۀ مذهبی و شعر محمد العید بیشتر بر مدار ملّیگرایی میچرخد، هر دو دارای زبان شعری ساده و به دور از تکلف و تصنع هستند و العید از تشبیهات بیشتری نسبت به رصافی استفاده میکند و زبانش تندتر و گزندهتر از اوست. معانی شعر هر دو روشن و از عبارات روان و الفاظ آسان تشکیل شده است. قصائد سیاسی دو شاعر، آیینۀ تمام نمای دردها، پیکار، پایداری و جانفشانی مردمان مبارز دو سرزمین است. پیوند ناگسستنی نام دو شاعر با حوادث سیاسی تاریخ معاصر الجزایر و عراق، بهگونهای است که بیانگر سیر تحوّلات سیاسی دو کشور در زمان اشغالگری بوده و نشانگر ابعاد مبارزاتی و التزام اجتماعی و سیاسی دو شاعر استدانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622سرود ملی الجزایر در آیینۀ نقد فرمالیستی355498252FAحسین ابویسانیدانشیار دانشگاه خوارزمیالیاس مخمیدانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمیسالم گلستانهدانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمیJournal Article20160417مکتب فرمالیسم (صورتگرایی) مکتبی در حوزهی نقد ادبی است که در اوایل قرن بیستم میلادی در روسیه شکل گرفت و پس از آن به اروپا و آمریکا انتقال یافت. محور اصلی نقد ادبی از دیدگاه فرمالیستها توجه به شکل و ظاهر اثر و زیباییشناسی متن ادبی است. این مکتب نقد ادبی تلاش میکند در تحلیل خود از آثار ادبی، «رستاخیز کلمات» را در آنها نمایان سازد. جایگاه فرمالیسم را در بررسی سرودههایی مانند سرود ملی برخی کشورها نمیتوان نادیده گرفت. سرود ملی هر ملتی، برخاسته از هویت، محتوای فکری- تاریخی و اندیشههای غالب بر آن ملت است. از مهمترین عوامل پیدایش سرودهای ملی در میان کشورهای مختلف میتوان به حرکتهای انقلابی و سیاسی مردم علیه دولتهای استعماری اشاره کرد. از پویاترین حرکتهای انقلابی مردم علیه استعمار غرب، انقلاب الجزایر بود که بعد از صد و سی سال جانفشانی و فداکاری ملت، در سال 1962 به پیروزی منتهی شد. نکتۀ قابل توجه در این انقلاب مبارزهی شاعران و ادیبان با بیان و قلم علیه استعمار بود. مفدی زکریا از جمله شاعران مبارز در انقلاب الجزایر بود که شعر مشهور او با نام «قَسَماً» نماد آزادی از بند استعمار و سرود ملی این کشور شد. پژوهش حاضر، سرود ملی الجزایر را در مقولههایی همچون «ادبیت، فرم، آشناییزدایی، ساختار ساختارها و وجه غالب» از دیدگاه فرمالیستهای روس مورد بررسی قرار داده که از جمله نتایج آن، برجسته شدن مفاهیم انقلابی است که از مؤلفههای یاد شده متأثر بوده استدانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622قالب، زبان و مضمون شعری در ادبیات کودک کشور ایران و الجزایر557698253FAمریم جلالیاستادیار دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20160417امروزه ادبیات کودک و جایگاه آن در مجموعه موضوعات ادبی، توجه بسیاری از ادیبان و ادب پروران این حوزه را به خود در جهان جلب کرده است. در ادبیات کودک و نوجوان، ایجاد لذت از متن مقدمه ایجاد ارتباط نویسنده یا شاعر با کودک است. در این میان شعر به دلیل آهنگین بودن و ایجاد لذت شنیداری، برای خردسالان و کودکان جذابیت دارد. کتابهای شعر کودک، نه تنها در ایران بلکه در دنیا، مخاطبین بسیاری دارد و پرداختن و توجه به شعر، میان خالقان اثر و جهان کودکان تعمیم پیدا کرده است. ادب پروران کشور الجزایر همچون شاعران و نویسندگان کشور ایران در نیم قرن اخیر به شکل جدی به ادبیات کودک و نوجوان به خصوص، به شعر کودک توجه داشتهاند و تا کنون مجموعههای بسیاری از اشعار کودک در این دو کشور چاپ و منتشر شده است تا در اختیار مخاطبین قرار بگیرد. در این مقاله با توجه به گسترش حوزه ادبیات کودکان در جهان، به منظور مقایسه کیفی کاربرد شیوهها و عملکرد شاعران شعر کودک در دو کشور ایران و الجزایر، نمونههایی از اشعار را انتخاب کردهایم، سپس آن را از منظر قالبهای شعری، زبان گفتاری و نوشتاری و مضامین مورد قیاس قرار داده و شباهتها و تفاوتهای احتمالی موجود را سنجیدهایم. یافتهها نشان میدهد، شعر کودک در دو کشور الجزایر و ایران با توجه به قالب، کاربرد زبانی و مضامین، وضعیتی نسبتا مشابه دارد.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622بررسی نشانهشناختی قصیدۀ مازال یکبر أوراس بذاکرتی سرودۀ عبدالله حمادی7710798254FAحجت رسولیدانشیار دانشگاه شهید بهشتیشلیر احمدیکارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20160417براساس اصول نشانهشناسی میتوان خوانشها و تأویلهای متعددی را برای فهم و درک بهتر یک اثر ادبی ارائه داد. بسیاری از شاعران الجزایری در قصاید خویش از واژۀ «أوراس» به عنوان نمادی از هویت وطن استفاده میکنند. عبدالله حمادی (1947)، شاعر بزرگ معاصر الجزایر در قصیدۀ خویش، مازال یکبر أوراس بذاکرتی از رمز بهره برده است. دلالتهای أوراس در این قصیده و جایگاه و اهمیت آن و رمزگان و نشانهها و ارتباط آنها با أوراس موضوعی است که نیاز به بررسی دارد و جستار حاضر با استفاده از مبانی نشانهشناسی به کشف رمزگان موجود در این قصیده پرداخته و کوشیده است با مراجعه به ابیات قصیده با روش توصیفی- تحلیلی رمزگان مربوط به عنوان، خالق اثر، زیباییهای کلام، زمان و مکان، فرم و موسیقی و هنجارگریزی نحوی آن را تحقیق و بررسی کند. بررسی نشان داد که این قصیده نشاندهندۀ فضایی انقلابی، خشن و همچنین بازتاب حزن و اندوه شاعر است و آهنگ متعادل آن بر گیرایی متن افزوده است، همانطورکه حروف، صامتها، مصوتها و تکرار آنها بر فضای متلاطم انقلابی و خشم شاعر از وضع موجود دلالت میکند و هنجارگریزی نحوی نیز با محتوا و مضمون قصیده همخوانی دارد.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622شهید و شهادت در شعر محمد العید آل خلیفه10913198243FAابوالفضل رضاییاستادیار دانشگاه شهید بهشتیزهرا تیموری شاددانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتیJournal Article20160423محمد العید آل خلیفه (۱۹۰۴- ۱۹۷۹) از جمله شاعران انقلابی معاصر الجزایر به شمار میرود که سوردههای او نمونه بارز شعر، حماسهساز و پرشور و انقلابی الجزایر و اشعار وی بازتاب واقعی شخصیت، افکار دینی و میهنی اوست. از بنمایههای شعر محمد العید توجه خاص وی به شهید و شهادت است. انعکاس مقاومت و پایداری مردم الجزایر در برابر استعمار فرانسه باعث تبلور فرهنگ ایثار و شهادت در شعر این شاعر الجزایری شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد دو پدیده اجتماعی «انقلاب» و «جنگ» از مهمترین تحولات تأثیرگذار بر جریانات ادبی با موضوع شهید و شهادت به شمار میروند و کوششهای وی در اعتلای ادبیات انقلاب، جنگ و دفاع در خور ستایش است. در این مقاله ضمن معرفی این شخصیت و نگاهی اجمالی به موضوع شهید و شهادت به تحلیل اشعار محمد العید براساس دیوان شعری وی میپردازیم. روش پژوهش تحلیلی توصیفی و بر مبنای جمع آوری مطالب از منابع فارسی و عربی و طبقه بندی موضوعی است.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622جلوههای پایداری در اشعار محمد العید13315398244FAطیبه سیفیاستادیار دانشگاه شهید بهشتیاعظم شمس الدینیاستادیار دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجانJournal Article20160423ترسیم مبارزات و رشادتهای یک ملت در برابر بیعدالتیها و ستم بیدادگران، یکی از درونمایههای شعر عربی از گذشته تا کنون است که در دورههای مختلف حیات شعر عربی، جلوه و نمود خاصی به خود گرفته است. در دورۀ معاصر که اغلب کشورهای عربی به نوعی زیر کنترل شدید استعمار و استعمارگران به سر میبردند، یکی از دغدغههای اصلی برخی شاعران، مبارزه با این بیدادگریها و ترسیم مبارزات و رشادتهای مردم است؛ لذا آنها با قلم خویش به مبارزه برخاستند و اشعار خود را در خدمت مبارزات ملت خویش قرار دادند. محمد العید از جمله این شاعران است. وی که از شاعران برجسته معاصر به شمار میآید، شعر خویش را در خدمت مبارزات ملت خود قرار داد تا جایی که اشعار او تصویرگر نهضت الجزایر و مراحل مختلف آن و ثبت دقائق انقلاب آن دیار است. از آنجا که توصیف قهرمانیها و مبارزات و پایداری مردم الجزایر در جریان نبرد الجزایر، درونمایه اصلی اغلب اشعار وی است؛ لذا مقاله حاضر بر آن است تا با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی اشعار این شاعر الجزایری پرداخته و جلوههای مقاومت و پایداری را استخراج و به تحلیل محتوا و مضمون آن بپردازد تا از زوایای پنهان اشعار این شاعر پرده برداشته، آنرا بیش از پیش به خوانند گان معرفی کند. بررسی درونمایههای پایداری در شعر این شاعر بیانگر این است که وی با لحنی حماسی و پرطنین اما زبانی ساده و بیپیرایه، زبان به وصف وقائع و حوادث جاری در الجزایر، در جریان مبارزه علیه استعمار گشود و روحیه جهاد و مبارزه در وی موجب شد تا استعمارستیزی بارزترین و بیشترین نمود مقاومت و پایداری در اشعار وی گردد.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622نگاهی به مسأله استعمار در اشعار مهدی اخوانثالث و مفدی زکریا15518098245FAمحمد امیر عبیدی نیااستادیار دانشگاه ارومیهزهرا نوریدانشجوی دکتری دانشگاه ارومیهJournal Article20160423در ادبیات ایران، مهدی اخوان ثالث (م.امید، 1307ـ 1369) و در ادبیات الجزایر، مفدی زکریا(1908 ـ 1977) از شاعرانی هستند که مشخصۀ بارز شعرشان توصیف تاریخ اجتماعی و سیاسی است، و در متن این جریانات و مهمترین وقایع را در شعرشان منعکس کردهاند، یکی از مسائل مهم که در شعر هر دو به وضوح آشکار است پرداختن به استعمار است. اخوانثالث، روایتگر حضور استعمار انگلیس و آمریکا و زکریا روایتگر حضور استعمار فرانسه است، این مقاله برآن است تا بیان دارد که جلوههای استعمار در شعر دو شاعر چیست؟ براساس مکتب ادبیات تطبیقی، دو شاعر، استعمار را با چه شباهتها و تفاوتهایی در شعرشان ترسیم کردهاند؟ و واکنش آنها به حضور استعمار در جامعه چگونه است؟ نتایج بررسی نشان میدهد: اخوان به زبانی نمادین و تمثیلی و زکریا با تصاویر شاعرانه از استعمار پلید که بر جامعه سایه انداخته سخن گفتهاند؛ اما یک تفاوت محسوس در شعر آنها دیده میشود که اخوان از حضور استعمار به یأس گراییده و روحیۀ مقاومت را از دست داده و در اشعارش فضای یأسآمیز و غمناک بعد از چیرگی استعمار را وصف کرده ولی زکریا روحیهای امیدوار دارد و اشعارش گویای مقاومت در برابر استعمار است.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622تحلیل سبک شناختی آثار داستانی احلام مستغانمی با تکیه بر رمان (ذاکرة الجسد)18122198246FAعلی عدالتی نسبموسی بیاتتهران سعادت آباد میدان فرهنگ بلوار 24 متری سوم شرقی پلاک 6 کدپستی:1997763551تهران کدپستی:1997765551Journal Article20160423رمان از گونههای ادبی مهم و تأثیرگذار در ادبیات معاصر به شمار میرود به گونهای که آن را دیوان العرب معاصر نامیدهاند. این نوع ادبی، آیینهای است برای انعکاس فرهنگ و ادب هر جامعه و به گونهای بیانگر منش و روح و فضای حاکم بر هر جامعه است. هر رماننویس با سبک مخصوص و فکر خلاق خود، به گونهای متفاوت سعی در بیان واقعیات موجود یا گستره فکری خویش و یا فکر حاکم بر جامعه دارد که این سبک و گونه مخصوص در مقایسه با سایر انواع بیان، قابل تأمل است. احلام مستغانمی از نویسندگان مشهور الجزایری است که قلم خاص و شیوه نگارش مخصوص خود را دارد و آثارش مورد استقبال طیف وسیعی از مردم قرار گرفته و به ویژه سه گانه او از محبوبیت بالایی برخوردار است و ذاکرة الجسد او در زمره صد رمان برتر عربی قرار دارد. در این پژوهش سعی بر آن است تا سبک نویسندگی وی در یکی از مهمترین آثارش یعنی رمان ذاکرة الجسد، به شیوه توصیفی- تحلیلی بررسی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که این مجموعه داستانی دارای ویژگیهای فنی جدید و تکنیکهای سبکی برجسته همچون تمرکز در درون شخصیتها، وضوح و شفافیت، تکرار بهویژه در اسلوب تعجب، تشخیص، هنجار گریزی و وصف دقیق است.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622مقالههای داستانی احمدرضا حوحو و میراث مقامهنویسی عرب22324598247FAشهره معرفتپژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسیJournal Article20160423ادبیّات داستانی الجزایر از رویکردی تاریخی به دو دوره تقسیم میشود: پیش از استقلال این کشور و پس از آن. نویسندگان و مترجمانی چند، پیش از استقلال الجزایر با ترجمه، تقلید و سپس تصنیفِ گونههای نوپدید روایی که نتیجة ارتباط مستقیم الجزایر با اروپا بود، زمینة نگارش داستاننویسی جدید را در این کشور فراهم آوردند. از این میان، احمدرضا حوحو، از نخستین نویسندگانی بود که به گونههای روایی جدید توجّه کرد و روایت را ابزار نقد قرار داد. او پیش از استقلال الجزایر درگذشت، امّا در راه استقلال کشورش گامهای مؤثّری برداشت. حوحو در مقالههای داستانی فکاهیگونة خود با رویکردی انتقادی به مسائل جامعه نگریست. در این مقاله، پس از تعریف مقالة داستانی و معرّفی حوحو بر اساس نقد ساختاری و روابط بینامتنی به تحلیل عناصر روایی مقالههای داستانی او در مع حمار الحکیم و مقایسة آن با ساختار مقامات پرداخته شده است. مقامهنویس، مسائل جامعة رو به انحطاط عرب را پس از سیطرة مغول به تصویر میکشد و حوحو، مسائل جامعة استعمارزدهای را که آرزومند تعالی است. حوحو، از منظر داستانی در این اثر به ساختار مقامات توجّه دارد، امّا این مقالههای داستانی را در راه اهداف جدید جامعهاش به کار میگیرد؛ اهدافی که مخالفتهایی را برمیانگیزددانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622رمان پسااستعماری الجزایر و ویژگیهای محتوایی و زبانی آن24726898248FAفرامرز میرزاییاستاد گروه زبان و ادبیاتعربی دانشگاه بوعلی سیناطیبه امیریاندانشجوی دکترای زبان و ادبیاتعربی دانشگاه بوعلی سیناJournal Article20160423نقد پسا استعماری به تحلیل واکنش استعمارزدگان در برابر میراث فرهنگی استعمارگران در متون ادبی میپردازد. مهمترین شاخص آن، جستن راهی برای بازیابی حقوق، هویتملی و بینش بومی فراموش شده در کشورهای استعمار زده است. ادبیات داستانی الجزایر در دوران استعمار فرانسه و پس از آن در شیوههای بیان و زبان ادبی بهزیبایی دگرگون شد. از اینرو، رمان پسا استعماری الجزایر، هویت و شکل نوینی یافت که بخشی از آن همزمان با نهضت ترجمه و ورود آبشخورهای نوین فکری دنیا بر روی نویسندگان و بخش دیگر مربوط به گزینش زبان استعمار، فرانسوی، در کنار زبان عربی برای داستاننویسی بود. آنان با نفی بافت و محتوای کهنه رمان برای کشف هویت و فرهنگ گمشده خود به نوشتن رمانهایی به زبان فرانسوی روی آوردند تا با استعمارگران مبارزه کنند و هویت ملی خود را بازآفرینند؛ از اینرو در آثارشان به منظور دفاع از ملت مؤلفههای مانند: تقابلهای استعمارگر و استعمارزده، شرق و غرب را نقد کردند. در این نوشتار با روش تحلیل محتوایی، نمونههایی از رمان الجزایر طبق مؤلفههای نقد پسا استعماری، معین میکند که داستاننویسان الجزایری به احیای باورها، هویت و فرهنگ بومی و مبارزه با آثار منفی برجای مانده از دوران استعمار، اهمیت دادهاند.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622المشهد الشعری المعاصر فی الجزائر: القصیدة الحداثیة و بنیة التحول26929298249FAطارق ثابتاستاذ محاضر بجامعة باتنة، و رئیس فرع باتحاد الکتاب الجزائریینJournal Article20160423إن من یطلع علی الشعر الجزائری المعاصر، یدرک أن ثمة اصواتاً متمیزةً، لم تجد العنایة لتُصقل، فترسم للجزائر مشهداً شعریاً جزائری الروح، و إن الکتابات التی أخذت تسعی نحو ذلک سعیا حثیثا کثرة، لکی تُسمع القارئ العربی صوت الجزائر الشعری بکل ما فیه من خصوصیة و ابداع و تمیز. أهمیة الموضوع تکمن فی البحث فی التجربة الشعریة الحداثیة الجزائریة، التی تظل تجربة فتیة مقارنة بنظیرتها فی المشرق، مع ذلک أبدت تجاوبا حسنا، إن علی المستوی الفکری، أو الفنی؛، غیر أن نضجها یظل رهن الجهود المکثفة و المکاتفة الملقاة علی عاتق النقاد و الشعراء علی حد سواء؛ و هی بحاجة ماسة الی تکثیف الدراسات النقدیة الجادة، و التی من شأنها انصافها کخطاب شعری له خصوصیته و تمیزه. لقد تغیر شکل نسق الشعر الجزائری، فتنوعت أشکال القصیدة تبعا لتنوع التجارب الشعریة و تعددها، فتوصلنا فی بحثنا إلی أن الکثیر من الشعراء کتبوا علی الشکل الحر، و اتجه البعض الآخر الی کتابة قصیدة النثر باعتبارها نسقا جدیدا مغایرا، و من خلال هذه النماذج الذی اخترناها من الشعر الجدیدی بشقیه التفعیلة و النثری؛ لشعراء جزائریین من مستویات و أزمنة مختلفة؛ وجدنا أنهم حاولوا أن یحققوا حداثة علی مستوی الشکل و المضمون، محاولین تطویر الخطاب الشعری بالبحث المستمر عن الاشکال و الرؤی الأکثر تعبیرا عن الواقع الذی تعیشه البلاد، و مع التراکم الکمی و الکیفی لما کتبه الشعراء الجزائریون لیومنا هذا؛ لم یخرجوا عن السائد الشعری فی الوطن العربی.دانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622هجرة النص و ثبات الهویة29331198250FAحسین خمریعضو المجلس الوطنی لاتحاد الکتاب الجزائریین- رئیس رابطة المترجمین الأدبیینJournal Article20160423اذا کان القارئ الجزائری و العربی، قد تعرف علی الروایة الجزائریة المکتوبة بالفرنسیة، لأسباب تاریخیة و اجتماعیة، ثم بعدها علی الروایة الجزائریة المکتوبة بالعربیة منذ بدایة الاستقلال و استرجاع السیادة الوطنیة، فان الروایة الجزائریة المکتوبة بالایطالیة تعتبر تجربة استثنائیة و فریدة فی الأدب الجزائری، ذلک أن العلاقات الثقافیة بین اللغتین تکاد تکون معدومة، و أن ایطالیا لم تکن وجهة مقصودة من قبل المهاجرین الباحثین عن العمل، أو تغییر نمط المعیشة حتی تتکون نخبة قادرة علی التعاطی مع الایطالیة أو الکتابة. اما الأسئلة التی تطرح فی هذه المقالة فهی أنّ: 1- متی بدأت ارتباط الادبین الایطالی و الجزائری؟ 2- من هم الادباء الجزائیون الذین عملوا فی مجال الادب الایطالی؟ 3- و ما هو اعمالهم؟ 4- من الادباء الجزایون الذین کتبوا روایاتهم باللغة الایطالیة، ما هی مضامین روایاتهم، و ما هو هدفهم من کتابة الروایة باللغة الایطالیة؟ یحاول هذا البحث أن یجیب الی هذه الاسئلة بمنهج توصیفی- تحلیلی. الظروف السیاسیة و الأمنیة التی عرفتها الجزائر، جعل نخبة من الشباب الحاملین لشهادات جامعیة حصلوا علیها فی بلدهم یقصدون هذه الوجهة الغربیة. اقترنت المغامرة باقتحام المکان المجهول و اللغة المجهولة؛ بالمغامرة الثقافیة و اللغویة و محاولة الاندماج و المساهمة فی المشهد الثقافی الایطالی، و اختیارهم الکتابة الروائیة الایطالیةدانشگاه شهید بهشتیپژوهشنامه نقد ادب عربی2588-68355220150622التفاعل التاریخی و الجمالی فی الشعر الجزائری المعاصر قراءة فی شعر الثورة عند عزالدین المیهوبی31333098251FAرشید شعلالاستاذ التعلیم العالی بجامعة قالمة- الجزائرJournal Article20160423یهدف هذا البحث إلی قراءة النص الشعری الجزائری المعاصر؛ باعتباره نصاً أعید فیه انتاج الحدث التاریخی( ثورة التحریر ) فنّیاً بدرجة عالیة من الوعی؛ ممّا یعنی أن الشاعر عزالدین میهوبی تمثّل الحدث التاریخی فأعاد صناعة سیاقه باعتباره جوهر التجربة الشعریة، و من ثمّ تهیّأ له انتاج النص الشعری بصفته الوجه الثانی للعملة- علی مذهب دو بوغراند-. و فی انصهار الراهن بالماضی تتجلی التجربة الشعریة ضرباً من البحث عن الذات. فی هذا الاطار یتنزّل هذا البحث دراسةً فی حیثیات النص الشعری المعاصر سیاقاً تشکیلاً، و ما ینجم عن ذلک من میلاد قیم نصیة/ جمالیة یعیش فیها الحدث التاریخی حالةً من البعْث، فاذا کانت الممارسة النقدیة اعادةَ انتاج النص من زاویة المتلقی، فانّ دراسة أدب الثورة- بأی منهج شئنا- هی من زاویةٍ تحیینٌ لهذه النصوص بمضامینها، و من زاویةٍ ثانیة إسهامٌ فی إعادة إنتاج التاریخ أو علی الأقل قراءة تفاعلیة مع التاریخ الذی یظل الانسان جزءا منه من منظور ثقافی و أنثروبولوجی. یضطلع الحدث التاریخی- بصفته تجربة أدبیة/ شعریة- بأداء وظیفة جمالیة، یبلغ فیها المعیار درجة عالیة من الهیمنة، و یرجع السبب فی هیمنة المعیار إلی اضطلاع الشاعر بدور المرید/ المحبّ للحدث التاریخی، و إلی کلّ ما یجسّده هذا الحدث من أیقونة مکانیة، أو شخصیة تاریخیة، أو معرکة