چکیده

نقد داستان در ادبیات عربی، در اواخر قرن بیستم، متاثر از ریخت­شناسی وساختارگرائی، وارد مرحله نوینی گشت که به عناصر داستان وشیوه­های روایت می­پرداخت وکمتر به موضوع «نگرش هنری» داستان اهمیت می­داد. نگرش هنری تجربه منحصر بفرد نویسنده از پیچیدگی­های زندگی است که منجر به « شناخت داستانی» می­شود تا خواننده با درک آن از داستان لذت ببرد و بینش نوی را تجربه ­کند. سید بحراوی در کتاب «الانواع النثریة فی الادب العربی المعاصر(اجیال وملامح )» با معرفی آثاری گوناگون ازنویسندگان دنیای عرب، می­کوشد تا با رهایی از چهارچوب تحلیل­های از پیش تعین شده، تجربه بشری راوی را که معادل با تجربه زبانی نویسنده است، تحلیل کند. وی این تجربه را که برآمده از محیط عربی است، «ماهیت صورت» (محتوی الشکلThe content of the Form) نامید که با رهایی از وابستگی ذهنی به غرب در پی ارائه یک بینش هنری از تجربه انسان عربی است. آیا روش تحلیل وی در گونه های نثری نوآوری دارد؟ و آیا می­توان از آن برای درک داستان بهره برد؟ آیا این کتاب نقدی در رسیدن به این هدف موفق بوده است؟  با روش تحیلی – توصیفی وباتکیه بر روش تحلیل محتوای کمی وکیفی، می­توان نتیجه گرفت که مسأله کتاب «گونه های نثر ادبی معاصر»، نه تحلیل ساخت عناصر داستانی و روایت، بلکه درک زیباشناسانه روایت از تجربه بشری انسان عربی، با ارائه بینش هنری نهفته در شبکه عناصرداستانی است تا ضمن تبیین ویژگی­ها و روش تحلیل آن، نمونه داستان­هایی را  که دارای محتوای ساخت داستانی با هویت عربی هستند، معرفی کند.