ارزیابی مؤلفه‌های ساختاری مقالههای مجله «نقد ادب عربی»
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه شیراز
چکیده
پرسشنامه طراحی شده، 63 مقاله مجله نقد ادب عربی را با روش تحلیل محتوای ترکیبی مورد نقد و ارزیابی قرار داده است.یافتههای پژوهش نشان میدهد که مقالهها از سال 89 تا 94 در مولفههای ساختاری روند رو به رشدی دارند. اما در سالهای 94 و 95 این روند سیر نزولی پیدا کرده است و سپس سال 96 و 97 مولفههای ساختاری رشد قابل ملاحظه ای دارد. بررسی انطباق ساختار مقالهها با معیارهای مطلوب مقالههای علمی پژوهشی نشان میدهد که ساختار مقاله ها در قسمت سوال، پیشینه ، روش پژوهش و علت انتخاب آن، چگونگی جمع و تحلیل مواد پژوهش و نتیجه، بامعیارهای مقاله های علمی پژوهشی مطابقت ندارد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نویسندگان الگوی ساختاری منسجمی در اختیار نداشتند و ساختار مقالهها را بر اساس آنچه خود آموزش دیدهاند تنظیم کردهاند. ضعف موجود را میتوان به بی توجهی به معیارهای ساختاری در آموزشهای دانشگاهی ارتباط داد و از طرفی دیگر مشخص نبودن الگوی جامع ساختاری مقاله علمی پژوهشی از سوی سردبیران و داوران از دیگر عوامل برجسته شدن این مشکل در مقالهها است. بنابراین این پژوهش مدل مفهومی ساختار مقالههای علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی را پیشنهاد داده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
بررسی تحلیلی انتقادی مجله«پژوهشنامه نقد ادب عربی»
نویسنده [English]
- hosein kiani
shiraz
چکیده [English]
ارزیابی مقالههای منتشر شده در مجله‌ها بر اساس معیارهای اصولی و ضابطه‌مند، امری ضروری جهت پیشرفت چرخه‌ی حیات علمی و ایجاد چشم‌اندازی نوین برای نگارش مقالهها به شمار می‌رود. در این راستا، این پژوهش با استفاده از پرسشنامه تأیید شده در پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی، 63 مقاله پژوهشنامه نقد ادب عربی را با روش تحلیل محتوای ترکیبی مورد نقد و ارزیابی قرار میدهد.
یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در شاخص‌های ارزیابی مقالهها، سال 96 و 97 سرآمد سالهای قبل از خود بوده‌اند که این امر بیانگر روند رو به رشد مقالههای مجله می‌باشد؛ به گونه‌ای که مقالههای سال 96 از نظر نگارش اصولی عنوان‌ها، پیشینه‌ی تحلیلی و استنتاجی، توجه به نوآوری و استناددهی به مقالهها و سال 97 در پرداختن به مبانی نظری و سؤال‌های پژوهش، رویکرد تحلیلی، انتقادی و روش تحلیل داده‌ها عملکرد مناسبی نسبت به دیگر سال‌ها داشته‌اند.
به طور کلی نقاط قوت مقالههای مجله به ترتیب در ذکر هدف پژوهش، ارائه‌ی نمونه‌ها، میزان انطباق اثر با عنوان، نظم و انسجام منطقی مطالب، دقت در کاربرد اصطلاحات تخصصی، ضرورت پژوهش و مبانی نظری تبلور یافته است؛ در مقابل توجه به مسأله محور بودن عنوان‌ها، روش جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، ، نگارش اصولی پیشینه‌ها و روزآمد بودن منابع، از مواردی است که نیاز به بازنگری اساسی دارد.
کلیدواژه‌ها [English]
- ارزیابی مقاله
- نقد ادبی
- دانشگاه شهید بهشتی
- مجله نقد ادب عربی
- ابوالحسنی، محسن (1381)، «چگونه مقاله‌ی علمی بنویسیم و آن را به چاپ برسانیم»، چاپ اول، تهران.
- احمدی، حمید و همکاران(1392)، «تحلیل استنادی و روابط هم‌نویسندگی مقالههای مجله‌ی علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، مورد مطالعه شماره 1-20»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 29، صص 170-149.
- اسدی، مریم و همکاران (1393)، «راهنمای نگارش مقاله علمی (از چکیده تا نتیجه)»، چاپ اول، تهران: نشر کتابدار.
- باوان پوری، مسعود و همکاران(1394)، «بررسی و نقد مقالات پژوهشی: مطالعه موردی چهار مقاله با موضوع اسطوره»، مجله مطالعات انتقادی ادبیات، سال دوم، شماره 6، صص125-115.
- حافظ‌نیا، محمدرضا (1391)، «مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی»، چاپ18، تهران: سمت.
- حسینی، سیدحسین(1396)، «آسیب‌شناسی نقد علوم انسانی»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، سال17، شماره2، صص54-39.
- ــــــــــــــــ (1389)، «نقد نقد»، نشریه علمی تخصصی کرسی اندیشه، شماره9، ستاد نهضت تولید علم و کرسی‌های نظریه‌پردازی.
- خاکی، غلامرضا (1393)، «روش تحقیق در مدیریت»، چاپ سوم، تهران: نشر فوژان.
- دیانی، محمدحسین (1379)، «پایان‌نامه، گنج ناشناخته رها شده» در مجموعه مباحث بنیانی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، ده مقاله، مشهد: انتشارات کتابخانه رایانه‌ای، صص127-115.
- رسولی‌مهستی، امیر؛ آتشانی، زهرا (1390)، «تحلیل محتوا با رویکرد کتب درسی»، تهران: جامعه‌شناسان.
- رضی، احمد (1391)، «پژوهش‌های مسأله محور در مطالعات ادبی»، فنون ادبی، سال 4، شماره1، صص26-13.
- سرمد، زهره و همکاران (1376)، «روش‌های تحقیق در علوم رفتاری»، تهران: آگاه.
- سلطانی، شیفته (1377)، «آشنایی با مجله‌های کتابداری ایران»، فصلنامه کتاب، سال9، شماره11.
- سلیمانزاده نجفی، نیره السادات؛ اشرفی ریزی، حسن(1393)، «ارزیابی مقالات نقد کتاب منتشر شده در مجله کتاب ماه: کلیات بر اساس مدل BREM»، مجله تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی، دوره4، شماره3، صص476-459.
- صیادانی، علی و همکاران(1396)، تحلیل محتوایی و آماری مقاله‌ی دو فصلنامه نقد ادب معاصر عربی چاپ دانشگاه یزد»، مجله نقد ادب معاصر عربی، سال8، شماره16، صص161-141.
- طاهری‌نیا، علی باقر و مریم بخشی (1388)،«سنجش تولیدات علمی گروه زبان و ادبیات عربی در ایران»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 13، صص128-103.
- عسگری، صادق(1389)، «نقدی بر انتخاب موضوع و عنوان مقاله در مجلات علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی، مجله زبان و ادبیات عربی، شماره2، صص118-97.
- ـــــــــــــ (1390)، «نقدی بر مباحث فرعی و عنوان‌های داخلی مقالات علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره18، صص 129-95.
- ــــــــــــــ(1391)، «نقد و بررسی منابع استنادی در مقالات علمی پژوهشی زبان و ادبیات عربی»، ادب عربی، سال 4، شماره1، صص 174-153.
- ـــــــــــــ(1392)، «انتخاب موضوع و تنظیم مباحث داخلی در پژوهش‌های تطبیقی»، کاوش-نامه ادبیات تطبیقی، سال3، شماره 9، صص161-137.
- علی‌نژاد چمازکتی، فاطمه و همکاران(1393)، «بررسی شاخص‌های هم تألیفی در مقالههای مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(Isc) طی سالهای2013-2012»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره33، صص117-97.
- غیبی، عبدالأحد و همکاران (1397)، «دراسة مقالات مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة من منظار تحلیل المحتوی و الإحصاء من المجلد13 حتی العدد الأول من المجلد 19»، مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة، سال 21، شماره1، صص 131-113.
- فتوحی، محمود (1385)، «آیین نگارش مقاله علمی، پژوهشی»، تهران: سخن.
- فرامرز ملکی، احد (1385)، «روش‌شناسی مطالعات دینی»، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
- قاسمی‌پور، قدرت (1396)، «آسیب شناسی و نارسایی‌های درسنامه‌های نقد ادبی»، مجله ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 7، شماره1، صص95-71.
- کهندل جهرمی، مرضیه و همکاران(1396)، «دراسة مضمونیة لأربعة من المجلات العربیة المفهرسة فی Isc»، مجله زبان و ادبیات عربی، سال13،شماره2،صص239-227.
- کیانی، حسین؛ نظری، یوسف (1395)، «بررسی تحلیلی انتقادی مقالههای سبک‌شناسی (الأسلوبیة)، مطالعه موردی مقالههای علمی پژوهشی سالهای 1389تا 1393»، پژوهشنامه نقد ادب عربی، شماره 12، صص 201-177.
- گرجی، مصطفی؛ رضی، احمد (بی تا)، «روش تحقیق در زبان و ادبیات فارسی»، گیلان: انتشارات دانشگاه پیام نور.
- منصوریان، یزدان (1389)، مبانی نگارش علمی، چاپ اول، تهران: نشر کتابدار.
- موسی پور، نعمت الله؛ علوی حمیدرضا (1388)، «نگارش علمی، راهنمای تدوین و نگارش مقاله، پایان نامه، رساله و گزارش پژوهش»، چاپ دوم،کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
- میرزایی، فرامرز و همکاران (1387)، «تحلیلی گزارش‌گونه از مقالههای چاپ شده در مجله‌انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی»، مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی. شماره10، صص 180-165.
- نادری، عزت الله؛ سیف نراقی، مریم (1395)، «روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی»، چاپ 16، تهران: ارسباران.
- نامداری، ابراهیم(1397)، «ارزیابی و نقد مقالات حوزه ادبیات عصر میانه»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 18، شماره4، 281-265.
- نظری، یوسف (1396)، «نقد و تحلیل مقالههای حوزه ادبیات معاصر عربی (1393-1380)؛ چالش‌ها و چشم‌اندازها»، انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره43، صص 198-179.
- هال، جورج. م (1378)، «چگونه مقاله بنویسیم»، ترجمه حسین خدمت، تهران: رایزن.
)