1
phD student of Arabic language and literature At Hakim sabzevari
2
استادیار زبان و ادبیات عربی داشنگاه حکیم سبزواری
Abstract
امروزه استفاده از نظریات روانشناسی برای تحلیل ادبیات و آثار ادبی کارایی قابل ملاحظه پیدا کرده است در این میان، نظریه‌ی روانکاوی ژاک لکان با تکیه بر عناصر سه گانه، مشهور به نظم‌های سه گانه از قبیل نظم خیالی، نظم نمادین و نظم واقع در دوره‌ی اخیر به یکی از پرکابردترین نظریات برای نقد و بررسی فرآورده‌های ادبی تبدیل شده است. این نظریه در تحلیل شخصیّت‌های روانی و سوژه‌هایی که مسیر تکاملی خاصی را می‌پیمایند، مفید و مؤثّر است و برای تحلیل همه جانبه‌ی چنین شخصیّت‌هایی به کار می‌آید. در میان قصائد عربی برخی از آن‌ها ممتاز و در درجه‌ی اولی اهمیّت قرار می‌گیرد، از جمله‌ی آن‌ها قصیده‌ی البحّار و الدرویش خلیل حاوی است که به گونه‌ای نمادین از رابطه‌ی میان شرق و غرب با توجّه به به کارگیری دو شخصیّت بحار و درویش سخن می‌گوید. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد با روش توصیفی – تحلیلی و تکیه بر نظریه‌ی لکان و عناصر سه‌گانه در نظریه‌ی او به تحلیل قصیده‌ی بحار و درویش از خلیل حاوی بپردازد. نتیجه نشان می‌دهد که شاعر به عنوان روایتگر شخصیّت-های نمادین دریانورد و درویش آن‌ها را به سرعت از ساحت خیالی بیرون آورده و وارد ساحت غیر ممکنات یا نظم واقع قرار داده است و در طی این مرحله کنش‌های شخصیّت را برای دسترسی به ناپیداها و امور غیر ممکن که در امر نمادین اتّفاق می‌افتد به تصویر کشیده است. سرانجام قصیده با مرگ که از عناصر ساحت واقع است پایان می-پذیرد و این ساحت پر بسامدترین ساحت در قصیده مورد نظر است.
موللی، کرامت (1390)، مبانی روانکاوی فروید لکان، تهران: نشر نی
هومر، شون (1394)، ژاک لاکان، مترجمین: محمدعلی جعفری و سید محمد ابراهیم طاهایی، تهران: ققنوس.
مجلّات
پ‍ای‍ن‍ده، ح‍س‍ی‍ن (1388)، نقد شعر زمستان از منظر نظریه‌ی روانکاوی لاکان، فصلنامه‌ی زبان و ادب پارسی، زمستان 88، شمارة42، صص 46-27
فرشید، سیما؛ دارابی، بیتا (1391)، نظم‌های سه گانه در نمایشنامه‌ی سیر طولانی شب، نقد زبان و ادبیات خارجی، د 5، ش 1، صص: 130-150
فرضی، سارا و زرقانی، سید مهدی (1388)، تحلیل انقلاب روحی سنایی بر اساس نظریه‌ی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل‌و‌دوم ،1388، شماره‌ی 166، صص 87-110.
فرضی، سارا و مهدخت پور‌خالقی (1389)، تأویل حکایت دو زاهد از تاریخ بیهقی بر اساس نظریه‌ی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل‌و‌دوم ،1389، شماره‌ی 164.
مرادی و دیگران (1395)، خوانش شعر مرگ ناصری از منظر آرای لکان، مجلّه‌ی نقد و نظریه ادبی، سال اول، دوره اول، 93- 115.
Evans, D. 1997. An Introductory Dictionary of Lacanian Psychoanalysis .London & New York: Routledge.
Lacan. Jacques 1988. The Seminar of Jacques Lacan Book II: The Ego in Freud's Theory and in the Technique of Psychoanalysis 1954-1955, Translated by S. Tomaselli. Cambridge University.
. Lacan Jacques. 1993. The Seminar of Jacques Lacan, Book III : The Psychoses (1955-56). Trans & Notes: R. Grigg. London: Routledge.
موللی، کرامت (1390)، مبانی روانکاوی فروید لکان، تهران: نشر نی
هومر، شون (1394)، ژاک لاکان، مترجمین: محمدعلی جعفری و سید محمد ابراهیم طاهایی، تهران: ققنوس.
مجلّات
پ‍ای‍ن‍ده، ح‍س‍ی‍ن (1388)، نقد شعر زمستان از منظر نظریه‌ی روانکاوی لاکان، فصلنامه‌ی زبان و ادب پارسی، زمستان 88، شمارة42، صص 46-27
فرشید، سیما؛ دارابی، بیتا (1391)، نظم‌های سه گانه در نمایشنامه‌ی سیر طولانی شب، نقد زبان و ادبیات خارجی، د 5، ش 1، صص: 130-150
فرضی، سارا و زرقانی، سید مهدی (1388)، تحلیل انقلاب روحی سنایی بر اساس نظریه‌ی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل‌و‌دوم ،1388، شماره‌ی 166، صص 87-110.
فرضی، سارا و مهدخت پور‌خالقی (1389)، تأویل حکایت دو زاهد از تاریخ بیهقی بر اساس نظریه‌ی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل‌و‌دوم ،1389، شماره‌ی 164.
مرادی و دیگران (1395)، خوانش شعر مرگ ناصری از منظر آرای لکان، مجلّه‌ی نقد و نظریه ادبی، سال اول، دوره اول، 93- 115.
Evans, D. 1997. An Introductory Dictionary of Lacanian Psychoanalysis .London & New York: Routledge.
Lacan. Jacques 1988. The Seminar of Jacques Lacan Book II: The Ego in Freud's Theory and in the Technique of Psychoanalysis 1954-1955, Translated by S. Tomaselli. Cambridge University.
. Lacan Jacques. 1993. The Seminar of Jacques Lacan, Book III : The Psychoses (1955-56). Trans & Notes: R. Grigg. London: Routledge.
موللی، کرامت (1390)، مبانی روانکاوی فروید لکان، تهران: نشر نی
هومر، شون (1394)، ژاک لاکان، مترجمین: محمدعلی جعفری و سید محمد ابراهیم طاهایی، تهران: ققنوس.
مجلّات
پ‍ای‍ن‍ده، ح‍س‍ی‍ن (1388)، نقد شعر زمستان از منظر نظریه‌ی روانکاوی لاکان، فصلنامه‌ی زبان و ادب پارسی، زمستان 88، شمارة42، صص 46-27
فرشید، سیما؛ دارابی، بیتا (1391)، نظم‌های سه گانه در نمایشنامه‌ی سیر طولانی شب، نقد زبان و ادبیات خارجی، د 5، ش 1، صص: 130-150
فرضی، سارا و زرقانی، سید مهدی (1388)، تحلیل انقلاب روحی سنایی بر اساس نظریه‌ی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل‌و‌دوم ،1388، شماره‌ی 166، صص 87-110.
فرضی، سارا و مهدخت پور‌خالقی (1389)، تأویل حکایت دو زاهد از تاریخ بیهقی بر اساس نظریه‌ی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل‌و‌دوم ،1389، شماره‌ی 164.
مرادی و دیگران (1395)، خوانش شعر مرگ ناصری از منظر آرای لکان، مجلّه‌ی نقد و نظریه ادبی، سال اول، دوره اول، 93- 115.
Evans, D. 1997. An Introductory Dictionary of Lacanian Psychoanalysis .London & New York: Routledge.
Lacan. Jacques 1988. The Seminar of Jacques Lacan Book II: The Ego in Freud's Theory and in the Technique of Psychoanalysis 1954-1955, Translated by S. Tomaselli. Cambridge University.
. Lacan Jacques. 1993. The Seminar of Jacques Lacan, Book III : The Psychoses (1955-56). Trans & Notes: R. Grigg. London: Routledge.
sattari, E., & خرّمی سرحوضکی, . (2018). تحلیل قصیده البحّار و الدرویش (دریانورد و پارسامرد) بر پایه نظریه‌ی ژاک لکان. Arabic Literature Bulletin, 2(17), 97-122.
MLA
elaheh sattari; مهدی خرّمی سرحوضکی. "تحلیل قصیده البحّار و الدرویش (دریانورد و پارسامرد) بر پایه نظریه‌ی ژاک لکان". Arabic Literature Bulletin, 2, 17, 2018, 97-122.
HARVARD
sattari, E., خرّمی سرحوضکی, . (2018). 'تحلیل قصیده البحّار و الدرویش (دریانورد و پارسامرد) بر پایه نظریه‌ی ژاک لکان', Arabic Literature Bulletin, 2(17), pp. 97-122.
VANCOUVER
sattari, E., خرّمی سرحوضکی, . تحلیل قصیده البحّار و الدرویش (دریانورد و پارسامرد) بر پایه نظریه‌ی ژاک لکان. Arabic Literature Bulletin, 2018; 2(17): 97-122.
)