نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
علم نشانه‌شناسی نخستین بار توسط فردیناند سوسور به کار برده شد. وی نشانه را مفهومی می‌داند که دو رو دارد و آن دو رو همان دال و مدلول‌اند. این نظریه سپس توسط زبان شناسان معروفی چون پیرس مفهوم دیگری به خود گرفت و سرانجام کاربرد نشانه‌شناسی در شعر توسط یاکوبسن به عنوان روشی نوین برای تحلیل متون استفاده شد. ریفاتر به پیروی از یاکوبسن نشانه‌شناسی در شعر را گسترش داد و تا حدی پیش رفت که توانست نظریۀ وی را نقد کند. نظریۀ نشانه‌شناسی ریفاتر، از جمله نظریه‌هایی است که در تحلیل شعر کارآیی دارد. طبق این نظریه، شعر مجموعه‌ای از نشانه‌هاست که در کنار یکدیگر معنا می‌یابند. این نظریه نخستین بار در قرن بیستم توسط ریفاتر در کتاب نشانه‌شناسی شعر، مطرح شد. به اعتقاد وی، چینش کلمات در شعر بر خلاف کلام عادی، دستور و قواعد خاصی ندارد و مفاهیمی عمیق‌تری پشت این کلمات نهفته است. نظریۀ ریفاتر ابتدا با تکیه بر توانش زبانی، علاقۀ میان کلمات را بررسی می‌کند و با کمک توانش ادبی به مقصد نهایی شعر می‌رسد. نگارندگان در این مقاله ابتدا مفاهیم بنیادین نظریۀ ریفاتر را تبیین کرده و سپس شعر "وطن لاسمی مشرد" را با کاربست مولفه‌های این نظریه تحلیل کرده‌اند. از یافته‌های تحقیق استنباط می‌شود که مواردی چون انباشت، منظومۀ توصیفی، هیپوگرام و ماتریس ساختاری که با خوانش ناپویا به دست می‌آید و خاستگاه شعر را تعیین می‌کند، قابل تطبیق بر این سروده می‌باشد.این تحقیق با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است.
)