نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
کشف لایه‌های نهفته وپنهان یک متن که با مشارکت پویا ونگرش خلاقانه خواننده حاصل می‌گردد، موجب ارزشمند شدن وبازتولید معانی مبهم و دورازذهن می‌گردد؛ ادیب ونویسنده حاذق وخلاق، از طریق شیوه غیرمستقیم کلام، خواننده را به تلاش فکری وا‌می‌دارد واینگونه میزان اثرگذاری سخن خویش به مخاطب را افزایش می‌دهد. جرجانی بین نظم ومعنا ارتباط مستحکمی برقرار می‌کند. وی با پایه‌گذاری نظریه نظم خود، مسئله معنای‌معنا را مطرح نمود ومتون را از یک ساختار ثابت وساکن به فرایندی زنده وپویا تغییر داد. در این میان استعاره به‌عنوان یکی از مهمترین نمودهای معنای‌معنا، نقش به‌سزائی در این فراگرد ایفا می‌کند. پژوهش پیش‌رو در پی بررسی معنای‌معنا در خطبه شقشقیه، بر اساس نظریه نظم جرجانی است که استعاره به‌عنوان محور اصلی آن مورد کنکاش قرار گرفته است. پی‌بردن به مقصود ومراد اصلی امام علی(ع)، در جمله‌هایی که دارای لایه‌های چندگانه می‌باشند، از جمله اهداف این پژوهش است؛ نتایج این مقاله که به روش تحلیلی – توصیفی انجام شده، حاکی از آن است که امیرمؤمنان (ع) در جای‌جای این خطبه، امور انتزاعی وغیرقابل‌فهم را در قالب استعاره و به طور ملموس تبیین نموده است. وجود عناصر انسجام‌بخش و نظم‌آفرین در عبارات، از جمله: نوع جملات به‌کار‌رفته، نحوه استفاده از اصطلاحات و واژگان، ارجاع و جایگزینی، حذف، ادات ربط و... منجر به ایجاد بافتی منسجم و روابطی متقابل در خطبه گردیده که در نتیجه آن معنا غنا یافته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)