نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
رمان «الإعترافات» نوشته ربیع جابر، جنگهای داخلی لبنان و فشارهای روحی ـ روانی ناشی از آن را روایت میکند و نقشی که عمدة اشخاص این داستان عهدهدار آن هستند پرورش اندیشههای جنگستیزانه ونشاندادن تباهی و ویرانیهای مادی و روحی متأثر از جنگ است. این رمان را میتوان از جنبههای مختلف از جمله نقد روانکاوانه بررسی کرد. ربیع جابر در نشان دادن بحران روحی-روانی شخصیّتها و نمود بارز این بحران در قالب ترس و اضطراب، شیوهها و سازوکارهای تدافعی آنها در مقابل این درگیریها بسیار موفق عمل کرده است. در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل عقلانی رمان، به بررسی و تحلیل جلوههای ترس، اضطراب و سازوکارهای دفاعی در رمان «الإعترافات» پرداخته شده است. هرکدام از شخصیتهای داستانی در رمان «الإعترافات» برای کاهش و یا غلبه بر آسیبهای روانی متأثر از جنگهای داخلی لبنان، از راههای مقابله و سازوکارهای دفاعی استفاده میکنند؛ مهمترین شیوههای مقابله با ترس و اضطراب ناشی از جنگ در رمان الإعترافات، مقابله هیجانمدار، اجتنابی و سازوکارهای دفاعی است که میتوانند فرد را ـ هرچند سطحی ـ به آرامش برسانند. همچنین بالاترین بسامد در رفتارهای مقابلهای شخصیتهای رمان الإعترافات، مقابلة اجتنابی است که به شکل فرار از موقعیّت، ترک شهر و وطن است. شیوة مقابله دیگری که در رمان الإعترافات بهکار گرفته میشود روش هیجانمدارانه است که در این رمان در شیوه ناسازگارانه با گرایش به مواد مخدر و مصرف سیگار و در شیوه سازگارانه، بهصورت رفتن به کلیسا، دعا، گریه و نوشیدن چای یا قهوه نشان دادهشده است.
کلیدواژهها