نویسندگان
1
استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
2
دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
تعتبر السیرة الذاتیة نوعا أدبیا شائعاً فی الآداب العالمیة، و أصبح هذا النوع الأدبی محل اهتمام مختلف الأدباء، إذ قام الکثیرون بکتابة سیرهم الذاتیة منذ العقود الماضیة. إنَّ هذا المقال بعد عرض وجیز لمصطلحات السیرة الذاتیة، و تعاریفها، و تاریخ نشأتها لدی الأدباء الفرس، یهدف إلی بیان ملامح هذا اللون الأدبی فی الأدب الفارسی المعاصر. فالقارئ لایجد حرکة نشطة لهذا النوع الأدبی فی النتاجات الأدبیة الفارسیة المعاصرة سواء من ناحیة الکمّ الموجود لدی أدباء الفرس المعاصرین أو من ناحیة الدراسات النظریة الأکادیمیة بالمقارنة إلی الآداب الأوروبیة أو حتی الأدب العربی المعاصر. و القلة القلیلة للسیرة الذاتیة فی الأدب الفارسی المعاصر لیست محددة المعالم. و إن کان للشعراء و الکتّاب الإیرانیین القدامی، فضل السبق فی معالجة السیرة الذاتیة فی نتاجاتهم بشکل أو بآخر، علماً بأنها ظهرت منذ العصر القاجاری فی ثوبها الجدید بدافع التعبیر عن الأحاسیس و العواطف الوجدانیة. و هذا المقال یرشدنا إلی أن الخاطرة و المذکرات الیومیة تعتبر من فروع السیرة الذاتیة کما عالج البحث العلاقة الوشیجة بینها و بین الروایة
- - آبرامز، مایرهاوارد و هارپهام، جفری گلت، (1386)، فرهنگ‌واژه اصطلاحات ادبی، ترجمة سیامک بابایی، طهران: جاودانه.
- - اسلامی‌ندوشن، محمدعلی، (1379)، روزها، ج1، طهران: انتشارات یزدان.
- - انوشه، حسن، (1376)، فرهنگ‌نامه ادبی پارسی، (دانشنامه ادب فارسی2)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
- - ایدل، له‌اون، (1367)، قصه روان‌شناختی نو، ترجمة دکتر ناهید سرمد، طهران: شباویز.
- - بیشاب، لئونارد، (1378)، درس‌هایی درباره داستان‌نویسی، ترجمة محسن سلیمانی، طهران: سوره.
- - پارسی‌نژاد، کامران، (1386)، «زندگی‌نامه داستانی»، نشریه ادبیات داستانی، ش104: صص 33-20.
- - جعفری‌پارسا، عبدالعظیم و جعفری‌پارسا، مژگان، (1389)، فرهنگ واژگان ادبی (انگلیسی–فارسی)، طهران: رهنما.
- - جواری، محمدحسین و مؤذن، زهرا، (1382)، «اتوبیوگرافی و مباحث نظری آن در فرانسه»، فصل‌نامه علامه تبریز، دوره اول، ش4: صص 126-102.
- - حداد، حسین، (1386)، «تفاوتها و شباهتهای زندگی‌نامه و داستان»، مجله ادبیات داستانی، شماره 104: صص 19-14.
- - داد، سیما، (1385)، فرهنگ اططلاحات ادبی، طهران: مروارید.
- - آزبورن، برایان و سایر، ریچارد، (1387)، چگونه زندگی‌نامه بنویسیم؟ ترجمة محسن سلیمانی، طهران: سوره مهر.
- - دهخدا، علی‌اکبر، لاتا، لغت‌نامه دهخدا، ج19.
- - دیوتائیه، ژان، (1378)، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمة مهشید نونهالی، طهران: نیلوفر.
- - رزمجو، حسین، (1382)، انواع ادبی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
- - رستگار فسایی، منصور، (1380)، انواع نثر فارسی، طهران: سمت.
- - شمیسا، سیروس، (1375)، انواع ادبی، تهران: فردوس.
- - الشرقاوی، عفت، لاتا، دروس و نصوص فی قضایا الأدب الجاهلی، لبنان: دار النهضة العربیة.
- - شوقی، أحمد، (1998م)، دیوان شوقی "الشوقیات"، شرحه و ضبطه علی العسیلی، ج2، لبنان: منشورات مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
- - طباطبایی، ناهید، (1389)، «زنان اولین نویسندگان اتوبیوگرافی»، فصل‌نامه سینما و ادبیات، ش25: صص 22-21.
- - علی‌اکبری، نسرین و کوچکیان، طاهره، (1386)، سال‌های ابری در نگاهی نو (اتوبوگرافی-رمان)، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، ش159.
- - کادن، جی‌ای، (1380)، فرهنگ ادبیات و نقد، ترجمة کاظم فیروزمند، طهران: شادگان.
- - کالوینو، ایتالو، (1382)، اتوبیوگرافی ایتالو کالینو، ترجمة لیلا رحیمی، بسوی فردا، ش 27.
- - کهنمویی‌پور، ژاله و خطاط، نسرین دخت و افخمی، علی، (1381)، فرهنگ توصیفی نقد ادبی، طهران: دانشگاه تهران.
- - محسنی، محمد باقر، (1383)، «حسب‌حال نویسی سنت مسنون شاعران»، نشریه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد خوی، شماره2: صص 44-34.
- - مدرسی، فاطمه، (1390)، فرهنگ توصیفی نقد و نظریه‌های ادبی، طهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی.
- - مصاحب، (1380)، دایرة المعارف فارسی، جلد اول، تهران.
- - مقدادی، بهرام، (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر،طهران: فکر روز.
- - میرصادقی، جمال و میرصادقی، میمنت، (1388)، واژه‌نامه هنر داستان نویسی، طهران: کتاب مهناز.
- - یوسفی، غلامحسین، (1367)، چشمه روشن، طهران: علمی.
- Rousseau, Jean. Jacquse, Les Confessions, Paris, Folio, Gallimard, (1959).
- Lejeune Phileppev, Le, Pace, Auto Biographique, Paris, Seuil, (1975).
)