,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
موضوع تغییر معنا و علل وقوع آن همواره مورد توجه زبانشناسان و محققان معناشناسی بوده است. مطالعات معناشناسی این تغییر و تحولات را در قالب های مختلف بررسی می کند. یکی از شیوه های نگرش به چرایی تنوع و تعدد معنایی واژگان، اهتمام به بررسی روند معنایی واژگانی است. مطالعه درزمانی حاضردرصدد است تا روند تحول معنایی واژه بروج را با رویکرد معناشناسی تاریخی، و ریشه شناسی واژه در زبان های سامی، با کنکاش در کتب لغت، تفاسیر، اشعار قدما و مترجمان کلام وحی تبیین نماید. تحلیل معناشناسی این واژه نشان می دهد دلالت های آن در زبان های سامی محدود بوده و زمانی که وارد زبان عربی وارد شده ، به مرور دایره معنایی آن گسترش یافته است. این روند تحولی در قامت معنای حسی ، معانی انتزاعی و معنای ایدئولوژیک تداوم یافته است.
- قرآن کریم. ترجمه آیتی.(371 1). تهران: سروش. چاپ سوم
- قرآن کریم. ترجمه انصاریان.(1393). تهران: سازمان دارالقرآن کریم. نشر تلاوت.
- قرآن کریم. ترجمه الهی قمشه ای.(1378). قم: فاطمه الزهرا(س).
- قرآن کریم. ترجمه معزی.(1372). تهران: انتشارات اسوه وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه. چاپ اول
- قرآن کریم. ترجمه مشکینی.(1382). قم: مرکز چاپ و نشر قرآن کریم الهادی.
- قرآن کریم. ترجمه قرائتی. (1371). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
- قرآن کریم. ترجمه پورجوادی.(1374). تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی.
- قرآن کریم. ترجمه ارفع.( 1375). تهران: فیض کاشانی. چاپ سوم.
- قرآن کریم .ترجمه شعرانی.(1382). تهران: اسلامیه.
- قرآن کریم. ترجمه صلواتی.(1381). تهران: ذکر.
- قرآن کریم. ترجمه موسوی گرمارودی(1384). تهران: قدیانی.
- قرآن کریم. ترجمه مصباح زاده (1380). تهران: بدرقه جاویدان.
- قرآن کریم. ترجمه یاسری (1415ق). قم: انتشارات بنیاد فرهنگی امام مهدی(عج)، چاپ اول .
- قرآن کریم. ترجمه حجتی.( 1385). قم: بخشایش. چاپ هشتم.
- قرآن کریم. ترجمه مکارم شیرازی تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، 1380.
- قرآن کریم. خرمشاهی . مجتبوی. صفارزاده. فولادوند. آدرس ثابت www.ghbook.ir/index.php?name
- ازهرى، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغة. بیروت: دار احیاء التراث العربی. چاپ اول.
- امینی، ادریس. نیازی، شهریار. (1394). ماهیت و پیامدهای تحول معنایی واژگان عربی در زبان فارسی . ماهنامه جستارهای زبانی، د6 ،ش 2 ، پیاپی 23 ، خرداد و تیر، 53-76.
- ابن درید، محمد بن حسن. (1988م). جمهرة اللغة. بیروت: دار العلم للملایین. چاپ اول
- ابن سیده، على بن اسماعیل. (بی تا). المخصص. بیروت: دارالکتب العلمیة. چاپ اول.
- ابن سیده، على بن اسماعیل. (1421ق). المحکم و المحیط الأعظم. محقق/ مصحح: هنداوى، عبدالحمید. بیروت: دارالکتب العلمیة. چاپ اول.
- ابن فارس، احمد بن فارس. (1404). معجم مقاییس اللغة. مصحح: هارون، عبدالسلام محمد. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. چاپ اول.
- ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر. چاپ سوم.
- اُگریدی، ویلیام. دابروولسکی، مایکل. آرُنُف، مارک. (1394). درآمدی بر زبانشناسی معاصر. ترجمه علی درزی. تهران: سمت. چاپ هفتم.
- بحرانی، هاشم. (1389). ترجمه تفسیر روایی البرهان. ترجمۀ ناظمیان، رضا، گنجیان، علی. خورشا، صادق. تهران: کتاب صبح . چاپ دوم.
- بستانى، فواد افرام. (1375). فرهنگ ابجدى. تهران: اسلامی. چاپ دوم.
- بستانی، قاسم. سپه وند، وحید. (1390). کاربرد روش های معناشناسی نوین در پژوهش های قرآنی. مطالعات قرآن و حدیث، سال پنجم شماره اول، پاییز و زمستان، پیاپی 9 ، 165-186
- پالمر ، فرانک. ( 1374) نگاهی تازه به معناشناسی . ترجمه کوروش صفوی . تهران : مرکز
- جوهرى، اسماعیل بن حماد. (1376ق). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة. مصحح: عطار، احمد عبد الغفور. بیروت: دارالعلم للملایین. چاپ اول.
- حقی البروسوی، اسماعیل. (1405ق). تفسیرروح البیان. بیروت: دار إحیاء التراث الإسلامی.
- حمیرى، نشوان بن سعید. (1420ق). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. محقق/ مصحح: اریانى، مطهر بن على. عبدالله، یوسف محمد. عمرى، حسین بن عبدالله. دمشق: دار الفکر.
- حموى، یاقوت بن عبدالله.( 1995م). معجم البلدان. بیروت: دار صادر. چاپ دوم.
- حیدرى، محمد.(1381). معجم الأفعال المتداولة و مواطن استعمالها. قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه. چاپ اول.
- حییم، سلیمان ( 1344 ) . فرهنگ عبری فارسی حییم . تهران : انتشارات فرهنگ.
- رازی ، محمد. (1358). ترجمه تفسیر مجمع البیان. تألیف طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن. تهران: انتشارات فراهانی. چاپ اول، جلد 26
- رازی، ابوالفتوح حسین بن علی.(1377). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. به کوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
- راشد، فرج ( 1993 ) . اللغة العبریة ، قواعد و نصوص.ریاض : دار المریخ .
- راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم. چاپ اول.
- روحی، کاوس. خوانین زاده، محمدحسین. سعیدی، فاطمه السادات.(1393). مفهوم و گستره تبرج زنان در تفسیر قرآن. فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات تفسیری. سال پنجم، بهار. شماره 17. صص 128-113.
- زمخشرى، محمود بن عمر. (1417ق). الفائق فى غریب الحدیث. بیروت: دارالکتب العلمیة. چاپ اول
- سلیمان احمد ، عطیه. ( 1993م) اللهجه المصریه الفاطمیه . قاهره : مکتبه الاسکندریه آدرس ثابت https://docs.google.com/file/d/0BwSf_0bx00XdSEF2VUU5bmJtekU/edit
- شعیری، حمیدرضا. (1391). مبانی معناشناسی نوین .تهران: سمت.
- شیبانى، اسحاق بن مرار. ( 1975م). الجیم . مصحح: آبیارى، ابراهیم، جلد سوم، قاهره: الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه، چاپ اول
- شیرازی بیضاوی، ناصرالدین ابی سعید عبدالله بن عمر بن محمد.(1988م). تفسیر بیضاوی، بیروت : دارالعلمیه. چاپ اول. جلد دوم.
- شهبازی، محمود. (1394). پدیده اشتراک لفظی و چند معنایی در زبان عربی. ادب عربی . دوره 7، شماره 2، زمستان، صص 119-136
- صدر حاج سید جوادی، احمد. فانی، کامران.خرمشاهی، بهاءالدین.(1391). دایرة المعارف تشییع. تهران: حکمت. چاپ اول ، ج 9
- صفوی، کوروش. (1383). درآمدی بر معنی شناسی. تهران : انتشارت سوره مهر. چ دوم.
- طباطبائی، سید محمد حسین.(1374). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه موسوی، سید محمد باقر. قم: دفتر انتشارات اسلامی. ج 5.
- طیب، عبدالحسین.(1378). تفسیر الطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: کتابفروشی اسلام. جلد 14
- علوی نژاد، حیدر.(1386). مفهوم شناسی تبرج جاهلی. پژوهش های قرآنی . سال سیزدهم . شماره 51و52. پاییز و زمستان . صص 136-163
- فراهیدى، خلیل بن احمد. (1409ق). العین. قم: نشر هجرت. چاپ دوم.
- فیومى، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى. قم: موسسه دار الهجرة. چاپ دوم
- قرائتی، محسن. (1386) تفسیر نور . تهران : مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن. چاپ سوم . جلد 12
- قرشی، علی اکبر.(1378). تفسیر احسن الحدیث . تهران: بنیاد بعثت . چاپ سوم. جلد 12
- قرشى، على اکبر. (1371). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الاسلامیه. چاپ ششم.
- کاشانی ، فتح الله. (1341) منهج الصادقین . مقدمه و پاورقی ابوالحسن شعرانی. تهران : اسلامیه. چاپ اول ، جلد دهم
- کرلوآلفونسو، نلینو.(1348). تاریخ نجوم اسلامی. ترجمه کتاب علم الفلک تاریخه عندالعرب فی القرون الوسطی، ترجمه احمد آرام ، تهران :کانون نشر و پژوهشهای اسلامی.
- کمال ، ربحی ( 1971 ) . دروس اللغة العبریه . دمشق: مطبعة محمد هاشم الکتبی. چاپ پنجم.
- لطفی، سید مهدی.(1395). درآمدی بر کاربرد نظریه حوزه معنایی در مطالعات قرآنی . تحقیقات علوم قرآن و حدیث . سال سیزدهم. ش 2 پیاپی 31
- مختار عمر، احمد. (1385). معناشناسی. ترجمه حسین سیدی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
- مشکور، محمد ( 1357 ). فرهنگ تطبیقی عربی با زبان های سامی و ایرانی . ج اول ،تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- مصطفوی، حسن.(1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. چاپ اول
- معلوف، لویس. (1379). المنجد فی اللغة. تهران : انتشارات اسلام . چاپ اول .
- مکارم شیرازى، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
- موحدی محب، عبدالله( 1393) حکم تبرج در آموزه های ثقلین . پژوهشنامه ثقلین، دوره اول ، شماره 2 تابستان 1393 . صص 191-206.
- مهنا، عبد الله على. (1413ق). لسان اللسان: تهذیب لسان العرب. بیروت: دارالکتب العلمیة. چاپ اول
- میبدی، رشیدالدین. (1357). کشف الاسرار و وعدةالابرار . تصحیح علی اصغر حکمت . تهران: انتشارات امیرکبیر. چاپ دوم.
- میرزا وزیری، هما .(1380) . سیری دوباره در آیات حجاب. پژوهش های قرآنی . دوره 7. شماره 27-28. پاییز و زمستان . صص 160-175
- نسفی، ابوحفص نجم الدین عمر بن محمد.(1362). تفسیر نسفی. تصحیح عزیزالله جوینی. تهران: بنیاد قرآن. جلد دوم. چاپ دوم.
- نغزگوی کهن، مهرداد. شادی داوری. (1393). فرهنگ توصیفی زبان شناسی تاریخی. تهران : انتشارات علمی.
- هتیم، بزیل. ماندی، جرمی. (1393). مرجعی پیشرفته برای ترجمه. ترجمه مریم جابر. تهران: سمت. چاپ دوم.
- همت زاده، شهرام. مداینی اول، علی. (1393). بررسی تغییرات معنایی واژه در زبان های فارسی و روسی . زبان شناخت . سال پنجم. شماره دوم. پاییز و زمستان . 134-119
- Jeffery,Arthur.The Foreign Vocabulary Of The Quran :1938, Oriental Institute Baroda https://archive.org/details/foreignvocabular030753mbp آدرس ثابت کتاب
- Lane, Edward William(1863), Arabic-English Lexicon (London: Willams & Norgate) www.tyndalearchive.com/tabs/laneآدرس ثابت
- Louis Costaz,(third ed.), (2002), Dictionnaire Syriaque-Français, Beyrouth, Dar El-Machreq.
- Stevenson, Angus (1998). Oxford dictionary of English. New York, NY: Oxford University Press.
- R. Payne Smith, (1879 & 1901), Thesaurus Syriacus, Oxonii, E Typographeo Clarendoniano.
- Ullmann,s.(1973), Meaning and style, Harvard: Oxford
- http://www.wikifeqh.ir/بروج
- https://fa.wikipedia.org/wiki بورژوا
)