نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
معناسازی و معنابخشی به مفهوم وطن، از دیرباز تا کنون همواره از چالش‌بر‌‌انگیزترین موضوعات در آراء جامعه‌شناسان، سیاست‌پژوهان و دیگر عرصه‌های علوم شناختی بوده است. در این میان، از کارسازترین نگرش‌هایی که وطن را نه به صورت مستقل، بلکه در پیوند جدایی‌ناپذیری با انسان قرار داده، تعریفی است که درسایه‌سار هویّت انسانی صورت می‌پذیرد. امین معلوف، نویسندۀ لبنانی‌تبار مقیم فرانسه، از نویسندگان معاصری است که این پدیدۀ مهم را از دریچۀ هویّت انسانی نگریسته و جوانب مهمی از آن را در رمان التّائهون مورد تبیین قرار می‌دهد. وی که در صورت‌های پیرامتنی، نظریه‌پردازی‌های مهمّی را در راستای پیوند دو مقولۀ وطن و هویت ارائه نموده، تنها معنای منطبق با حقیقت در ذیل مفهوم وطن را در نگرش‌هایی می‌پندارد که با اصل هویت انسانی همسو بوده و آن را مخدوش نسازد. این قلم برآن است تا به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، مفهوم وطن را از منظر این نویسندۀ پردغدغه بررسی و براساس مؤلفه‌های هویّت‌شناختی واکاود. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که در نگاه معلوف، هویّت انسانی و ویژگی‌های وحدت‌بخش آن در رویکردهایی چون: «جهان‌وطنی»، الگوی «ملّی‌گرایی مدنی» و «کثرت‌‌باوری دینی» به شکل ویژه‌ای انعکاس دارد که با اتخاذ چنین باورهایی از سوی دولتمردان و مردم، وطن در متعالی‌ترین مفهوم خود تعریف شده، تعارض از میان برخاسته و همبستگی در کارسازترین ظرفیت خود میان آحاد مردم تحقق می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
)