نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
یکی از انواع روابط متن، بیش‌متنیت است که رابطۀ بین دو متن ادبی را بررسی می‌کند. این رابطه بر اساس برگرفتگی است و به عنصر هم حضوری نمی‌پردازد. براساس دیدگاه ژنت رابطۀ برگرفتگی، به دو دستۀ تقلیدی و تراگونگی تقسیم می‌شود. تراگونگی به معنای تغییر در گفتن چیزی به شیوه‌ای دیگر است، در حالی که تقلید گفتن چیزی دیگر به روشی مشابه است و برخلاف تراگونگی هدف در آن تغییر نیست. تراگونگی نیز زیر شاخه‌هایی دارد که از مهم‌ترین آنها تراجایی است که در شکل و معنا رخ می‌دهد و موجب تکثیر معنا می‌گردد. بررسی بسامد یا ارتباط دفعات تکرار فعل با بازگویی آن در پیش‌متن و بیش‌متن دلالت بر تغییر آن از طریق تراجایی دارد که تغییری جدی در رابطۀ بیش‌متنیت است. با توجه به آن که رمان فرانکشتاین فی بغداد احمد سعداوی تحت تأثیر رمان فرانکنشتاین(۱۸۱۸) مری شلی نوشته شده است، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی به بررسی رابطۀ تراگونگی در بسامد رخدادهای بین این دو رمان و تغییرات ایجاد شده در تعداد دفعات بازگویی رخدادهای بیش‌متن از نوع تراجایی می‌پردازد. بسامد مکرر و منفرد تکرار شونده در بیش‌متن با ابجاد ابهام و تکرار نشانه‌ها مصداق عینی تراجایی است.
)