نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
نشانهشناسی رمزگانهای زبانی، یکی از روشهای نوینی است که ناقدان و پژوهشگران در بررسی و تأویل متون ادبی و بهویژه شعر به آن اهتمام ورزیدهاند. این دانش، از مفاهیمی اساسی شکل میگیرد که نشانهها به وسیلۀ آن، معنا و مفهوم ویژۀ خود را مییابند. «کاظم السماوی» از جمله شاعران توانای معاصر عراق است که نشانهها، رمزها و اسطورهها، بیشترین محتوای ادبی اشعار او را به خود اختصاص دادهاند. سرودۀ «هجره عروه بن الورد» از جمله قصاید برجستهای است که شاعر در آن، مجموعهای از رمزگانهای زبانی را در خدمت ارائه بهتر مفهوم و مقصود خود بهکار برده است. این پژوهش کیفی، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، با استفاده از نسخههای خطّی و کتابخانهای، به بررسی این قصیده برای یافتن مهمترین رمزگانهای زبانی آن و بیان ارتباط آنها با زندگی شاعر از یکسو و نقش آن در هماهنگی قصیده از سوی دیگر، پرداخته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که نشانههای شخصیّت شاعر و گرایشهای شخصی او در رمزگانهای مربوط به صاحب متن و عنوان تجسّم یافته است و در خدمت بیان اهداف شاعر قرار گرفتهاند؛ همانطور که یکپارچگی قصیده به کمک رمزگانهای زیباییشناختی و بینامتنی به اضافه دیگر رموز محقّق شده است که این امر، بر ارزش ادبی قصیده افزوده است.
کلیدواژه‌ها
)