,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
رمان از گونه‌های ادبی مهم و تأثیرگذار در ادبیات معاصر به شمار می‌رود به گونه‌ای که آن را دیوان العرب معاصر نامیده‌اند. این نوع ادبی، آیینه‌ای است برای انعکاس فرهنگ و ادب هر جامعه و به گونه‌ای بیانگر منش و روح و فضای حاکم بر هر جامعه است. هر رماننویس با سبک مخصوص و فکر خلاق خود، به گونه‌ای متفاوت سعی در بیان واقعیات موجود یا گستره فکری خویش و یا فکر حاکم بر جامعه دارد که این سبک و گونه مخصوص در مقایسه با سایر انواع بیان، قابل تأمل است. احلام مستغانمی از نویسندگان مشهور الجزایری است که قلم خاص و شیوه نگارش مخصوص خود را دارد و آثارش مورد استقبال طیف وسیعی از مردم قرار گرفته و به ویژه سه گانه او از محبوبیت بالایی برخوردار است و ذاکرة الجسد او در زمره صد رمان برتر عربی قرار دارد. در این پژوهش سعی بر آن است تا سبک نویسندگی وی در یکی از مهم‌ترین آثارش یعنی رمان ذاکرة الجسد، به شیوه توصیفی- تحلیلی بررسی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که این مجموعه داستانی دارای ویژگی‌های فنی جدید و تکنیک‌های سبکی برجسته همچون تمرکز در درون شخصیت‌ها، وضوح و شفافیت، تکرار به‌ویژه در اسلوب تعجب، تشخیص، هنجار گریزی و وصف دقیق است.
- - ابن منظور، محمد بن مکرم، (1994)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
- - باطنی، محمدرضا، (1364)، توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
- - بولتن، مارجری، (1374)، کالبدشناسی نثر، ترجمه و تألیف: احمد ابومحجوب، تهران: بهرام.
- - بهار، محمدتقی، (1349)، سبک‌شناسی نثر، تهران: پرستو و امیرکبیر.
- - بهرام پور، شعبانعلی، (1379)، «درآمدی بر تحلیل گفتمان». مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمانی. به اهتمام محمد رضا تاجیک. تهران: فرهنگ گفتمان، صص 33- 58.
- - تودوروف، تزفیتان، (1987)، الشعریّة، ترجمه شکری المخبوت و رجاء بن سلامة، المغرب: دار توبقال للنشر.
- - حامدی، سامیّة، (2008)، شعریّة النص الروائی فی الروایة(ذاکرة الجسد) لأحلام مستغانمی، الجزایر- باتنة: جامعة الحاج لخضر.
- - حسینی، مریم، (1384)، «روایت زنانه در داستان‌نویسی زنانه»؛ کتاب ماه ادبیات و فلسفه؛ شمارۀ 93، صص 94- 101.
- - الرافعی، مصطفی صادق، (1997)، إعجاز القرآن و البلاغه و النبویه، قاهره: دار المنار
- - شریفی مقدم، آزاده و آناهیتا بردبار، (1389)، «تمایزگونگی جنسیت در اشعار پروین اعتصامی (پژوهشی زبان‌شناختی)»؛ دو فصلنامه علمی – پژوهشی علوم انسانی زبان‌پژوهشی دانشگاه الزهرا (س)؛ سال دوم، شمارۀ سوم، صص 125- 151.
- - شمیسا، سیروس، (1386)، کلیات سبک شناسی، تهران: نشر میترا.
- - صابر عبید، محمد، (2002)، إشکالیة العنونة بین القصد و جمالیة التلقی، مجلۀ الموقف الأدبی، دمشق، اتحاد الکتّاب العرب، شماره 374.
- - طاهری، قدرت‌اله، (1388)، «زبان و نوشتار زنانه، واقعیت یا توهم»؛ فصلنامۀ زبان و ادب پارسی؛ شمارۀ 42، صص 87- 107.
- - عابدینی، حسن، (1386)، صدسال داستان‌نویسی در ایران، تهران: نشر چشمه.
- - غذامی، عبدالله، (1387)، زن و زبان، ترجمه هدی عوده تبار، تهران: گام نو.
- - فاولر، راجر، (1390)، زبانشناسی و رمان. ترجمۀ محمد غفاری. تهران: نشر نی.
- - فتوحی، محمود، (1390)، سبک‌شناسی(نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها)، تهران: سخن.
- - فتیحه، ابن یحیی، (2007)، «تجلیات الأسلوب والأسلوبیه فی النقد الأدبی»، مجله الموقف الأدبی، العدد 439، صص
- - محجوب، محمد جعفر، (تاریخ)، مقدمه: سبک خراسانی در شعر فارسی، تهران: فردوسی و جامی.
- - مرتاض، عبدالملک، (1998)، فی نظریة الروایة، الکویت: سلسة عالم المعرفة.
- - مستغانمی، أحلام، (2000)، ذاکرة الجسد، بیروت: دار الأداب.
- - مصلوح، سعد، (1984)، «الأسلوبیه ـ ضمن مهرجان شوقی و حافظ الذی أقیم بالقاهره سنه 1982»، مجله فصول، ج 5، ع 1.
- - مکاریک، ایرنا ریما، (1388)، دانش نامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، تهران: انتشارات آگه.
- - الملائکه، نازک، (2000)، قضایا الشعر المعاصر، بیروت: دار العلم للملایین.
- - وردانک، پیتر، (1389)، مبانی سبک‌شناسی. ترجمۀ محمد غفاری. تهران: نشر نی.
- - ولک، رنه و آوستین وارن، (1373)، نظریه ادبیات. ترجمه ضیا موحد و پرویز مهاجر. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- - هامون، فیلیپ، (1990)، سیمولوجیّة الشخصیّات الروائیّة، ترجمه سعید بلکراد، الرباط: دارالکلام.
- - یارمحمدی، لطف الله، (1372)، شانزده مقاله در زبانشناسی کاربردی و ترجمه، شیراز: انتشارات نوید شیراز.
- - یول، جورج، (1387)، کاربردشناسی زبان، ترجمه: محمد عموزاده مهدیرجی و منوچهر توانگر، تهران: انتشارات سمت.
)