چکیده

 مهاجرت یکی از موضوعات مهم نقد پسااستعماری است و رمان اصابع لولیتا اثر واسینی الاعرج، رمان­نویس معاصر الجزائری از جمله رمان­هایی است که به مساله مهاجرت از شرق به غرب می­پردازد. این پژوهش برآن است این مساله را در رمان یادشده از دیدگاه هومی بابا- از نظریه­پردازان این نقد، مورد ارزیابی قراردهد. هومی بابا، مهاجر را در ارتباط با یادآوری خاطرات، تغییر هویت و برخورد «من» (استعمارگر) و «دیگری» (استعمارزده)، می­داند. مساله اصلی این پژوهش، بررسی این مولفه­ها در این رمان است و در این راستا از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده­است. نتایج نشان می­دهد در این رمان، شخصیت­های مهاجر با وجود تفاوت در اتکا به خاطرات، زمان و مکان گذشته را از طریق اموری چون: قرائن حالیه، اشیاء، یادگاری­های الجزائر، مکان­ها، سخنان اشخاص و امور طبیعی به یاد می­آورند و با زندگی در فضای سوم، دچار پیوندخوردگی هویتی شده­اند و این امر در مولفه­هایی چون زبان، دین، ملیت، نام و دین نمود یافته­است و به دلیل ارتباط مستقیم «من» و «دیگری» با وجود تلاش «دیگری» برای از بین­­بردن فاصله، همچنان در مقام «دیگری» است و دیگریت­سازی از طریق تاکید بر تفاوت­ها، ضمایر جمع غائب، رسانه و بازنمایی کلیشه­ها، نژادپرستی، تکیه بر گذشته صورت پذیرفته­است.