,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
شناخت هر متنی تنها با ساز و کار های ویژه ی همان متن به صورت تشکیکی امکان پذیر می باشد این قاعده کلی در مورد کتب آسمانی از جمله قرآن کریم که در مقام نزول از علم الهی به عالم طبیعت در قالب ادبیات بشری تجلی نموده است نیز صادق است از این رو یکی از دانشهای تعیین کننده در قلمرو قرآن پژوهی به ویژه تفسیر قرآن کریم دانش نحو است. مقاله پیشارو با عنوان "بررسی مواضع نحوی علامه طباطبائی در تفسیر المیزان" کاوشی نظری به روش تحلیل_توصیفی است که جهت تبیین دیدگاههای متمایز نحوی علامه طباطبائی در تفسیر المیزان سامان یافته و در مقام پاسخگویی به پرسش زیر بوده است.«سهم دانش نحو در تمایز تفسیر المیزان نسبت به دیگر تفاسیر عامه و امامیه چه اندازه می باشد» پژوهشگر از رهگذر پردازش داده ها در مجموع به این نتیجه رسیده است که اولاً : سیاق مداری ، حجیّت ظاهر و استقلال قرآن کریم در دلالت بر مدلول لفظی خود سبب رویکرد ویژه علامه به دانش نحو و برجستگی نقش این دانش در تفسیر قرآن به قرآن گشته است. ثانیاً : علامه طباطبائی برای اثبات و ابرام دیدگاههای تفسیری خویش و نیز نقد و جرح دیدگاههای دیگر مفسران به صورت فراگیر از قواعد و معیارهای نحوی سود برده است
- آسه ، جواد ، نقش علم نحو در تفسیر قرآن کریم ، انتشارات مؤسسه ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی ، قم ، 1392
- آلوسی ، سید محمود ، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ، دارالکتب العلمیة ، بیروت ، 1415
- ابن عاشور ، محمد طاهر ، التحریر و التنویر ، بی جا ، بی تا ،
- ابن عطیة اندلسی ، عبد الحق بن غالب ، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز ،دارالکتب العلمیه ، بیروت ، 1422
- ابن عجیبه ، احمد بن محمد بن مهدی ، البحر المدید ، دار الکتب العلمیه ، بیروت ، 1423
- ابن کثیر ، اسماعیل بن عمر ، تفسیر القرآن العظیم ، دار الطیبة للنشر و التوزیع ، بیروت ، 1423
- ازهری ، محمد ابن احمد ، تهذیب اللغة ، دار احیاء التراث العربی، بیروت ، 1421
- انصاری قرطبی ، محمد بن احمد ، الجامع لاحکام القرآن ، دارالفکر ، بیروت ، 1415
- بلاغی ، محمد جواد ، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن ، مکتبه وجدانی ، قم ، 1352
- بیضاوی ، عبدالله بن عمر ، انوار التنزیل و اسرار التأویل ، دار احیاء التراث العربی ، بیروت ، بی تا
- الجاسم ، محمود ، حسن ، القاعدة النحویه تحلیل و نقد ، دار الفکر ، دمشق ،1428
- الدرویش ، محیی الدین ، اعراب القرآن الکریم و بیانه ، دار ابن کثیر للطباعة و النشر و التوزیع ، بیروت ، 1408
- رازی ، ابوالفتوح حسین بن علی ، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن ، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی ،مشهد ، 1408
- الرازی ، محمد بن عمر الفخر ، التفسیر الکبیر ، دارالفکر ،بیروت ،1405
- رجبی ، محمود ، روش تفسیر قرآن ،مؤسسه ی پژوهشی حوزه و دانشگاه ،قم ،1383
- الزجاج ، ابراهیم بن سری ، اعراب القرآن الکریم ،دار الکتب الاسلامیة ،قم ، 1416
- زمخشری ، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل ، دار الکتاب العربی ،بیروت ،1407
- سروش ، عبدالکریم ، تفرج صنع ، انتشارات امیر کبیر ، تهران ،1374
- السمین الحلبی،احمد بن یوسف ، الدر المصون فی علوم الکتاب المکنون ، دار القلم ،دمشق ،1424
- سورآبادی ، ابوبکر عتیق بن محمد ، تفسیر سورآبادی ، فرهنگ نشر نو ،تهران ،1380
- السیوطی ، جلال الدین و جلال الدین محلّی،تفسیر الجلالَین، مؤسسة النور للمطبوعات ، بیروت ،1416
- السیوطی ، عبدالرحمن جلال الدین ، الدر المنثور فی تفسیر المأثور ، دار الفکر ، بیروت ، 1414
- صادقی تهرانی ، محمد ، الفرقان فی تفسیر قرآن بالقرآن، انتشارات فرهنگ اسلامی ، قم ، 1365
- طباطبائی ، سید محمد حسین ، المیزان فی تفسیر القرآن ، دفتر انتشارات اسلامی ، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، قم ، 1417
- طبرسی ، ابو علی فضل بن الحسن ، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، دار المعرفة ، بیروت ، 1408
- طبرسی ، ابو جعفر محمد بن جریر ، جامع البیان عن تأویل آی القرآن ، دار ابن حزم ، بیروت ،1423
- طبرسی ، فضل بن الحسن ، جوامع الجامع ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین ، بقم ، قم ، 1372
- الطنطاوی ، محمد ، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم ، بی جا بی تا
- طوسی ، ابو جعفر محمد بن الحسن ، التبیان فی تفسیر القرآن ، دار احیاء التراث العربی، بیروت ، بی تا
- عبد التواب ،رمضان ، مباحثی در فقه اللغة و زبان شناسی عربی ، انتشارات آستان قدس رضوی ، مشهد ، 1367
- غرناطی اندلسی ،ابوحیان ، البحر المحیط فی التفسیر ، دار الفکر ، بیروت ، 1420
- کاشانی ، مولی فتح الله ابن شکرالله ، زبدة التفاسیر ، مؤسسة المعارف الاسلامیة ، قم ، 1423
- کاشانی ، محمد حسن ،تفسیر الصافی ، مطبعة سعید ، مشهد ، بی تا
- مغنیه ، محمد جواد ، التفسیر المبین ، بنیاد بعثت ، قم ، بی تا
- مطهری ، مرتضی ،احیا تفکر اسلامی ، دفتر انتشارات اسلامی ، تهران ، 1361
- مکارم شیرازی ، ناصر ، تفسیر نمونه ، دار الکتب الاسلامیة ، قم ، 1380
- میبدی ،ابوالفضل ، کشف الاسرار وعدة الابرار ، انتشارات امیر کبیر ،تهران ، 1363
- النیشابوری ، محمود ، ایجاز البیان عن معانی القرآن ،دار الغرب الاسلامی ، بیروت ، 1415
)